แนวข้อสอบ นักวิชาการการเกษตรปฏิบัติการ กรมการข้าว

การปลูกต้นเดียวและระยะห่างมากเพื่อให้แตกกอดีเป็นลักษณะเด่นของการทำนาแบบ SRI เพราะช่วยให้ต้นข้าวได้รับแสงและอากาศเพียงพอ ส่งผลให้แตกกอดีและให้ผลผลิตสูง

การสร้างมูลค่าเพิ่มและตลาดเฉพาะสำหรับข้าวพันธุ์พื้นเมืองเป็นปัจจัยสำคัญในการส่งเสริมการใช้พันธุ์ข้าวพื้นเมืองในระดับชุมชน เพราะช่วยสร้างแรงจูงใจทางเศรษฐกิจให้เกษตรกร

การปฏิบัติตามคำแนะนำการใช้สารเคมีอย่างเคร่งครัดเป็นวิธีการที่ช่วยลดการปนเปื้อนของสารพิษตกค้างในข้าว เพราะช่วยให้ใช้สารเคมีอย่างถูกต้องและปลอดภัย

การทำนาแบบเปียกสลับแห้งเป็นแนวทางการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพในการทำนาที่ดีที่สุด เพราะช่วยประหยัดน้ำและยังช่วยลดการปล่อยก๊าซมีเทน

ความสามารถในการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมท้องถิ่นเป็นลักษณะสำคัญของข้าวพันธุ์พื้นเมืองที่ควรอนุรักษ์ไว้ เพราะเป็นแหล่งพันธุกรรมที่มีคุณค่าสำหรับการปรับปรุงพันธุ์ในอนาคต

การผลิตข้าวที่ปลอดภัยต่อผู้บริโภคและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเป็นเป้าหมายหลักของการทำนาอินทรีย์ เพราะเน้นการผลิตที่ไม่ใช้สารเคมีสังเคราะห์และการจัดการที่ยั่งยืน

การขังน้ำนานทำให้เกิดสภาพไร้ออกซิเจนเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ธาตุเหล็กและแมงกานีสเป็นพิษในนาข้าว เพราะในสภาพไร้ออกซิเจน ธาตุเหล็กและแมงกานีสจะอยู่ในรูปที่พืชดูดซึมได้มากและเป็นพิษ

แปลงต้องแยกห่างจากแปลงข้าวพันธุ์อื่นเพื่อป้องกันการปนพันธุ์เป็นหลักการสำคัญที่สุดในการคัดเลือกพื้นที่สำหรับการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว เพราะช่วยรักษาความบริสุทธิ์ของพันธุ์

การใช้ปูนปรับปรุงดินร่วมกับการปลูกพืชตระกูลถั่วเป็นวิธีที่ควรแนะนำให้เกษตรกรใช้ในการจัดการแปลงนาที่มีปัญหาดินเค็ม เพราะช่วยลดระดับความเค็มและเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดิน

ผู้ผลิตต้องผ่านระยะปรับเปลี่ยนอย่างน้อย 2 ปี เป็นหลักการในการตรวจรับรองมาตรฐานข้าวอินทรีย์ เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีสารเคมีตกค้างในดินและผลผลิต

การคัดเลือกพันธุ์และพัฒนาคุณภาพให้ตรงกับความต้องการของตลาดเป็นแนวทางสำคัญในการพัฒนาการผลิตข้าวคุณภาพสูงเพื่อการส่งออก เพราะช่วยสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันในตลาดโลก

การปลูกข้าวนาโยนช่วยลดต้นทุนด้านแรงงานในการปักดำเมื่อเทียบกับการทำนาดำ เพราะสามารถทำงานได้รวดเร็วกว่าและใช้คนน้อยกว่า

ข้าวไรซ์เบอร์รี่มีลักษณะพิเศษคือมีสีม่วงเข้มและมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ซึ่งเป็นลักษณะเด่นที่ทำให้ได้รับความนิยมในกลุ่มผู้บริโภคที่รักสุขภาพ

การทำปุ๋ยหมักจากเศษวัสดุการเกษตรเป็นวิธีที่เกษตรกรสามารถผลิตปุ๋ยอินทรีย์ใช้เองในการปลูกข้าว เพราะใช้วัสดุที่มีในท้องถิ่นและกระบวนการไม่ซับซ้อน

หลักเกณฑ์สำคัญในการรับรองมาตรฐาน GAP สำหรับข้าวคือมีการจัดการกระบวนการผลิตที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นหลักการพื้นฐานของมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี

การใช้เครื่องเกี่ยวนวดข้าวที่มีประสิทธิภาพและตั้งเวลาเก็บเกี่ยวที่เหมาะสมช่วยลดการสูญเสียผลผลิตได้มากที่สุด เพราะช่วยลดการร่วงหล่นของเมล็ดและความเสียหายจากการเก็บเกี่ยวล่าช้า

การใช้หลายวิธีร่วมกันตามความเหมาะสมเป็นแนวทางที่เหมาะสมในการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน เพราะแต่ละวิธีมีจุดแข็งและข้อจำกัด การใช้หลายวิธีร่วมกันจึงเพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมศัตรูพืช

การขาดระบบชลประทานที่มีประสิทธิภาพและครอบคลุมทุกพื้นที่เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผลผลิตข้าวของไทยต่ำกว่าจีนและญี่ปุ่น เพราะการมีน้ำเพียงพอและสม่ำเสมอเป็นปัจจัยสำคัญต่อผลผลิตข้าว

การใช้พันธุ์ต้านทานเป็นวิธีการที่ช่วยป้องกันการระบาดของโรคขอบใบแห้งในนาข้าวได้ดีที่สุด เพราะเป็นการป้องกันที่ต้นเหตุและไม่ต้องใช้สารเคมี

การชักนำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมโดยใช้รังสีหรือสารเคมีเป็นหลักการของการปรับปรุงพันธุ์ข้าวโดยวิธีการกลายพันธุ์ เพื่อให้เกิดลักษณะใหม่ที่แตกต่างจากเดิม

การจัดการน้ำแบบเปียกสลับแห้งเป็นแนวทางที่ช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพราะช่วงที่ดินแห้งจะลดการปล่อยก๊าซมีเทนซึ่งเป็นก๊าซเรือนกระจกที่สำคัญจากนาข้าว

วิธีการคัดเลือกพันธุ์ข้าวโดยเกษตรกรเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นในการผลิตข้าวของไทยที่ควรอนุรักษ์ เพราะช่วยรักษาความหลากหลายทางพันธุกรรมและสร้างพันธุ์ข้าวที่เหมาะสมกับท้องถิ่น

การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพช่วยเพิ่มมูลค่าข้าวได้มากที่สุด เพราะตอบสนองต่อความต้องการของผู้บริโภคในปัจจุบันที่ให้ความสำคัญกับสุขภาพ

การใช้ยีน Sub1 ถ่ายทอดเข้าสู่พันธุ์ข้าวที่ปลูกแพร่หลายเป็นแนวทางในการปรับปรุงพันธุ์ข้าวให้ทนต่อสภาวะน้ำท่วมฉับพลัน เพราะยีนนี้ช่วยให้ข้าวสามารถมีชีวิตรอดได้แม้จมอยู่ใต้น้ำ

การใช้สารชีวภัณฑ์เป็นวิธีการที่ใช้ในการป้องกันกำจัดโรคแมลงในการผลิตข้าวปลอดสารพิษ เพราะเป็นวิธีการที่ปลอดภัยและไม่ตกค้างในผลผลิต

การลดความหลากหลายของพันธุ์ข้าวไม่ใช่ประโยชน์ของระบบนาแปลงใหญ่ แต่เป็นข้อจำกัด เพราะความหลากหลายของพันธุ์ข้าวมีความสำคัญต่อความมั่นคงทางอาหารและการอนุรักษ์พันธุกรรม

คุณภาพของเมล็ดข้าวเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดในการกำหนดราคาข้าวในตลาด เพราะเป็นปัจจัยที่ผู้บริโภคให้ความสำคัญและยินดีจ่ายในราคาที่สูงขึ้นสำหรับข้าวคุณภาพดี

การปลูกตามแนวระดับขวางความลาดชันเป็นวิธีการอนุรักษ์ดินและน้ำในการปลูกข้าวไร่บนพื้นที่สูง เพราะช่วยลดการชะล้างพังทลายของดินและกักเก็บความชื้น

ความงอกสูงและสม่ำเสมอเป็นลักษณะที่ดีของเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ใช้ในการเพาะปลูก เพราะทำให้ได้จำนวนต้นตามที่ต้องการและมีความสม่ำเสมอในการเจริญเติบโต

ลำต้นอ่อนแอเนื่องจากได้รับปุ๋ยไนโตรเจนมากเกินไปเป็นสาเหตุสำคัญของการหักล้มของข้าว เพราะทำให้ลำต้นสูงเร็ว เนื้อเยื่อบาง และอ่อนแอ

ระบบสนับสนุนการตัดสินใจจากข้อมูลเซนเซอร์ความชื้นในดินเป็นเทคโนโลยีสารสนเทศที่ช่วยในการตัดสินใจเรื่องการให้น้ำในนาข้าว เพราะให้ข้อมูลความชื้นในดินแบบเรียลไทม์

การใช้เมล็ดพันธุ์ที่บริสุทธิ์ปราศจากเมล็ดข้าววัชพืชเป็นแนวทางสำคัญในการจัดการแปลงนาให้ปลอดจากข้าววัชพืช เพราะเป็นการป้องกันที่ต้นเหตุ

อัตราการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวที่เหมาะสมสำหรับการทำนาดำคือ 5-8 กก./ไร่ เพราะเป็นอัตราที่ให้จำนวนต้นกล้าเพียงพอต่อการปักดำโดยไม่สิ้นเปลืองเมล็ดพันธุ์

การพัฒนาพันธุ์ข้าวที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงเป็นแนวทางการพัฒนาเพื่อตอบสนองตลาดข้าวเฉพาะทาง เช่น ข้าวที่มีวิตามิน แร่ธาตุ หรือสารต้านอนุมูลอิสระสูง

เชื้อราบิวเวอเรียเป็นสารชีวภัณฑ์ที่ใช้ควบคุมเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในนาข้าวอินทรีย์ เพราะเป็นเชื้อราที่สามารถเข้าทำลายแมลงศัตรูข้าวได้โดยตรง

การขาดแหล่งจำหน่ายผลผลิตที่แน่นอนเป็นปัจจัยจำกัดสำคัญที่สุดในการผลิตข้าวอินทรีย์ของเกษตรกรรายย่อย เพราะส่งผลต่อความมั่นใจในราคาและการตัดสินใจลงทุน

การใช้ฐานข้อมูลลายพิมพ์ดีเอ็นเอเป็นมาตรการสมัยใหม่ในการตรวจสอบและป้องกันการปลอมปนของเมล็ดพันธุ์ข้าว เพราะสามารถระบุพันธุ์ข้าวได้อย่างแม่นยำ

การใช้ระบบความเป็นหมันของเกสรตัวผู้เป็นหลักการสำคัญของเทคโนโลยีการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวลูกผสม เพื่อควบคุมการผสมพันธุ์และป้องกันการผสมตัวเอง

โรคไหม้เป็นอันตรายต่อข้าวในระยะแตกกอมากที่สุด เพราะสามารถทำลายใบและกอข้าวอย่างรวดเร็ว ทำให้ต้นข้าวชะงักการเจริญเติบโตและแตกกอได้ไม่ดี

การเก็บเกี่ยวข้าวที่ระยะพลับพลึงเหมาะสมที่สุดสำหรับการผลิตเมล็ดพันธุ์ เพราะเป็นระยะที่เมล็ดสุกแก่เต็มที่ มีความชื้นเหมาะสม และมีคุณภาพการงอกดี

การตรวจสอบความงอกที่อายุ 7 วันเป็นมาตรฐานในการประเมินคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าว เพราะเป็นระยะเวลาที่เหมาะสมในการประเมินความแข็งแรงและความสามารถในการงอกของเมล็ด

การไถกลบฟางข้าวเป็นการจัดการที่เหมาะสมหลังการเก็บเกี่ยว เพราะช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน ปรับปรุงโครงสร้างดิน และลดการสูญเสียธาตุอาหารจากการเผา

การใช้ปุ๋ยเคมีในปริมาณสูงไม่ใช่องค์ประกอบของเกษตรทฤษฎีใหม่ เพราะเกษตรทฤษฎีใหม่เน้นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและยั่งยืน

การสร้างตลาดรองรับผลผลิตอย่างเป็นระบบเป็นแนวทางสำคัญในการส่งเสริมการปลูกข้าวอินทรีย์ เพราะช่วยสร้างความมั่นใจให้เกษตรกรในเรื่องราคาและช่องทางจำหน่าย

ความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่และฤดูกาลเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดในการเลือกพันธุ์ข้าว เพราะพันธุ์ข้าวแต่ละพันธุ์มีการตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน

การพัฒนาพันธุ์ข้าวคุณภาพสูงเพื่อการส่งออกเป็นประเด็นที่มุ่งเน้นมากที่สุดในการวิจัยและพัฒนาด้านข้าวของไทย เพราะเป็นจุดแข็งและโอกาสทางการตลาดของข้าวไทย

การใช้หลักการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน (IPM) ช่วยลดการใช้สารเคมีในการผลิตข้าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะใช้หลายวิธีร่วมกันในการจัดการศัตรูพืช

การใช้เทคโนโลยีและข้อมูลในการตัดสินใจเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตเป็นหลักการสำคัญของระบบเกษตรอัจฉริยะ โดยใช้ข้อมูลจากเซ็นเซอร์ต่างๆ มาวิเคราะห์และวางแผนการผลิต

การผลิตเมล็ดพันธุ์มีต้นทุนสูงเป็นข้อจำกัดสำคัญของการใช้พันธุ์ข้าวลูกผสม เพราะต้องใช้เทคนิคพิเศษในการผลิตเมล็ดพันธุ์และไม่สามารถเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้ในรุ่นต่อไปได้

พันธุกรรมมีผลต่อความหอมของข้าวหอมมะลิมากที่สุด เพราะความหอมของข้าวมาจากสาร 2-acetyl-1-pyrroline (2AP) ซึ่งควบคุมโดยยีน

การปรับปรุงพันธุ์ให้ทนต่อสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมเป็นแนวทางที่เหมาะสมในการพัฒนาพันธุ์ข้าวเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เช่น พันธุ์ทนแล้ง ทนน้ำท่วม ทนเค็ม

มาตรฐาน GAP สำหรับข้าวมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภค เพราะเน้นการผลิตที่ปลอดภัย ลดการใช้สารเคมี และการจัดการที่ถูกต้องเหมาะสม

การจัดทำแปลงสาธิตในพื้นที่ของเกษตรกรเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการถ่ายทอดความรู้ เพราะเกษตรกรสามารถเห็นผลจริงและเรียนรู้จากการปฏิบัติ

เครื่องเกี่ยวนวดข้าวที่มีประสิทธิภาพช่วยลดการสูญเสียของเมล็ดข้าวได้มากที่สุด เพราะช่วยลดการร่วงหล่นของเมล็ดข้าวและความเสียหายจากการเก็บเกี่ยวที่ล่าช้า

ข้าวหอมมะลิที่ได้รับการขึ้นทะเบียน GI ต้องปลูกในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้หรือพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่กำหนด ซึ่งเป็นแหล่งที่มีสภาพแวดล้อมเฉพาะที่ทำให้ข้าวมีคุณภาพพิเศษ

ระบบชลประทานแบบท่อเติมน้ำใต้ผิวดินประหยัดน้ำในการทำนามากที่สุด เพราะลดการสูญเสียน้ำจากการซึมและการระเหย

การปลูกข้าวพันธุ์ต้านทานแบบสลับพันธุ์ช่วยลดการแพร่ระบาดของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลได้ดีที่สุด เพราะช่วยชะลอการปรับตัวของแมลงและลดโอกาสเกิดการระบาดรุนแรง

การทำเป็นผลิตภัณฑ์ข้าวกึ่งสำเร็จรูปเป็นการแปรรูปที่นิยมในปัจจุบัน เพราะสอดคล้องกับวิถีชีวิตและความต้องการของผู้บริโภคในยุคปัจจุบันที่ต้องการความสะดวกรวดเร็ว

ดินเหนียวเป็นลักษณะดินที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการทำนา เพราะมีความสามารถในการอุ้มน้ำได้ดี ทำให้เหมาะกับการปลูกข้าวที่ต้องการน้ำขัง

เมล็ดพันธุ์ข้าวชั้นพันธุ์ขยายเป็นชั้นที่เหมาะสำหรับเกษตรกรนำไปผลิตเมล็ดพันธุ์จำหน่าย เพราะมีความบริสุทธิ์ของพันธุ์สูงและเหมาะสำหรับการขยายพันธุ์ในระดับการค้า

ข้าวสายพันธุ์ที่มียีนต้านทานโรคไหม้หลายยีนเหมาะสมสำหรับพื้นที่ที่มีโรคไหม้ระบาดเป็นประจำ เพราะช่วยลดโอกาสการเกิดโรคและความเสียหายของผลผลิต

ความชื้นเป็นเกณฑ์สำคัญที่สุดในการจำแนกคุณภาพข้าวเปลือก เพราะส่งผลโดยตรงต่อการเก็บรักษา การแปรรูป และราคารับซื้อ

การใช้ปัจจัยการผลิตอย่างมีประสิทธิภาพเป็นประโยชน์หลักของเทคโนโลยีเกษตรแม่นยำ เพราะช่วยลดต้นทุนการผลิตและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

การวิเคราะห์ความต้องการใช้เมล็ดพันธุ์ในแต่ละพื้นที่เป็นหลักการสำคัญที่สุดในการวางแผนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวระดับประเทศ เพราะทำให้สามารถผลิตเมล็ดพันธุ์ได้สอดคล้องกับความต้องการของเกษตรกร

การปลูกข้าวอินทรีย์แบบประณีตหรือ SRI (System of Rice Intensification) ช่วยให้ได้ผลผลิตต่อไร่สูง เพราะเน้นการปลูกโดยใช้ต้นกล้าอายุน้อย ปลูกเพียงต้นเดียวต่อจุด และมีระยะห่างเหมาะสม ทำให้ข้าวแตกกอดี

การทำนาแบบเปียกสลับแห้งช่วยลดการปล่อยก๊าซมีเทนได้มากที่สุด เพราะช่วงที่ดินแห้งจะทำให้มีออกซิเจนในดินมากขึ้น ซึ่งไม่เหมาะต่อการเจริญของจุลินทรีย์ที่ผลิตก๊าซมีเทน

ความแปรปรวนของปริมาณและการกระจายตัวของฝนเป็นผลกระทบสำคัญจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ส่งผลต่อการผลิตข้าว เพราะส่งผลโดยตรงต่อปริมาณน้ำที่ใช้ในการเพาะปลูก

การแบ่งใส่ปุ๋ยไนโตรเจนหลายครั้งตามระยะการเจริญเติบโตของข้าวช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยได้ดีที่สุด เพราะสามารถให้ธาตุอาหารได้ตรงกับความต้องการของข้าวในแต่ละระยะการเจริญเติบโต

การจัดตั้งธนาคารเชื้อพันธุ์ข้าวเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการอนุรักษ์พันธุกรรมข้าวพื้นเมือง เพราะสามารถเก็บรักษาเชื้อพันธุ์ได้ในระยะยาวและมีการบริหารจัดการอย่างเป็นระบบ

ข้าวที่เหมาะสมสำหรับพื้นที่นาน้ำลึกต้องมีลักษณะลำต้นที่สามารถยืดตัวตามระดับน้ำได้ดี เพื่อให้สามารถเจริญเติบโตและสืบพันธุ์ได้แม้ในสภาพน้ำท่วมขัง

ปริมาณอมิโลสเป็นปัจจัยหลักในการตรวจสอบคุณภาพการหุงต้มของข้าว เพราะมีผลโดยตรงต่อความร่วน ความนุ่ม และการจับตัวของข้าวสุก

ความหลากหลายทางชีวภาพเป็นองค์ประกอบสำคัญที่สุดของเกษตรกรรมยั่งยืน เพราะช่วยสร้างความสมดุลของระบบนิเวศเกษตร ทำให้ระบบสามารถพึ่งพาตนเองได้และมีความยืดหยุ่นต่อการเปลี่ยนแปลง

วิธีการใช้ความเป็นหมันของเกสรตัวผู้เป็นวิธีที่นิยมใช้ในการพัฒนาพันธุ์ข้าวลูกผสม เพราะช่วยควบคุมการผสมพันธุ์และป้องกันการผสมตัวเอง

การใช้ปุ๋ยเคมีเป็นสิ่งต้องห้ามในการปลูกข้าวอินทรีย์ เพราะขัดกับหลักการผลิตแบบอินทรีย์ที่ไม่ใช้สารเคมีสังเคราะห์

การไถกลบฟางข้าวเป็นวิธีการจัดการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากที่สุด เพราะช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน ปรับปรุงโครงสร้างดิน และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการเผา

การคัดเลือกแบบบันทึกประวัติเป็นวิธีที่คัดเลือกในแต่ละรุ่น โดยมีการบันทึกประวัติของแต่ละสายพันธุ์ไว้ ทำให้ทราบความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะของพ่อแม่และลูก

ข้าวพันธุ์ กข6 เป็นพันธุ์ข้าวไม่ไวต่อช่วงแสง เหมาะสำหรับปลูกในเขตชลประทาน เนื่องจากต้องการน้ำสม่ำเสมอและตอบสนองต่อปุ๋ยได้ดี

เครื่องหมายดีเอ็นเอ (DNA marker) เป็นเทคโนโลยีชีวภาพที่นิยมใช้ในการตรวจสอบความบริสุทธิ์ของสายพันธุ์ข้าว เนื่องจากสามารถแยกความแตกต่างระหว่างพันธุ์ได้อย่างแม่นยำ

อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการงอกของเมล็ดข้าวอยู่ที่ประมาณ 30-35 องศาเซลเซียส ซึ่งช่วยกระตุ้นการทำงานของเอนไซม์ในกระบวนการงอก

การเลือกพื้นที่ที่เหมาะสมเป็นขั้นตอนแรกและสำคัญในการจัดทำแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว เพราะพื้นที่ต้องมีความอุดมสมบูรณ์ แยกจากแปลงอื่น และสามารถจัดการน้ำได้

เปอร์เซ็นต์ต้นข้าวเป็นดัชนีที่นิยมใช้ในการตรวจสอบคุณภาพการสีข้าว เพราะบ่งบอกถึงประสิทธิภาพของกระบวนการสีและคุณภาพของข้าวเปลือกที่นำมาสี

GAP (Good Agricultural Practice) เป็นระบบที่คำนึงถึงความปลอดภัยของผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อมเป็นหลัก โดยเน้นการผลิตที่ปลอดภัย ลดการใช้สารเคมี และการบันทึกข้อมูลการผลิต

การลดความชื้นเมล็ดพันธุ์ให้เหลือ 12-14% เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการรักษาคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าว เพราะช่วยยับยั้งการงอกและการเจริญของเชื้อรา

การปลูกพืชหมุนเวียนในนาข้าวช่วยตัดวงจรการระบาดของโรคและแมลงศัตรูข้าว เนื่องจากการปลูกพืชต่างชนิดจะทำให้สภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไป ไม่เหมาะต่อการระบาดต่อเนื่อง

การปรับปรุงความอุดมสมบูรณ์ของดินด้วยอินทรียวัตถุเป็นหลักการสำคัญที่สุดในการจัดการพื้นที่ปลูกข้าวอินทรีย์ เนื่องจากไม่สามารถใช้ปุ๋ยเคมีได้

ความบริสุทธิ์ของพันธุ์เป็นหลักการสำคัญในการประเมินคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าว เพราะเกี่ยวข้องกับความสม่ำเสมอของพันธุ์และการไม่ปนของพันธุ์อื่น

การเตรียมตัวอย่างดินที่เหมาะสมควรเก็บจากหลายๆ จุดในแปลงนา โดยเก็บที่ระดับความลึก 0-15 ซม. คลุกเคล้าให้เข้ากัน และตากให้แห้งก่อนส่งวิเคราะห์

โรคไหม้ในข้าวเกิดจากเชื้อรา Pyricularia oryzae ซึ่งเป็นเชื้อราที่ทำให้เกิดแผลจุดสีน้ำตาลบนใบข้าว คอรวง และเมล็ดข้าว

การทำนาแบบเปียกสลับแห้งช่วยประหยัดน้ำ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และลดโรคและแมลงบางชนิด แต่ไม่ได้ช่วยลดการใช้ปุ๋ยเคมี

การหว่านข้าวโดยใช้เครื่องหว่านเมล็ดพันธุ์ที่เหมาะสมควรใช้อัตราประมาณ 15-20 กก./ไร่ ซึ่งช่วยประหยัดเมล็ดพันธุ์และลดการแข่งขันระหว่างต้นข้าว

การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวที่เหมาะสมควรมีความชื้นไม่เกิน 12% เพื่อป้องกันการงอกและการเสื่อมคุณภาพ ซึ่งอยู่ระหว่าง 12-14% เป็นระดับที่ปลอดภัยสำหรับการเก็บรักษา

พันธุ์ซิวแม่จันเป็นพันธุ์ข้าวไร่ที่ได้รับการรับรองจากกรมการข้าว มีคุณสมบัติทนแล้ง เหมาะสำหรับพื้นที่สูงและพื้นที่ลาดชัน

นโยบาย Zoning เป็นนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดเขตพื้นที่เหมาะสมสำหรับการเพาะปลูกพืชแต่ละชนิด เพื่อให้การผลิตมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับความต้องการของตลาด

ปุ๋ยพืชสดช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน ปรับปรุงโครงสร้างดิน และเพิ่มธาตุอาหารพืชในดิน โดยเฉพาะพืชตระกูลถั่วที่สามารถตรึงไนโตรเจนจากอากาศได้

เมื่อข้าวขาดธาตุไนโตรเจน จะแสดงอาการใบเหลืองทั้งแผ่นใบ โดยเฉพาะใบแก่ และการเจริญเติบโตชะงัก ต้นแคระแกร็น

การใช้สารกำจัดวัชพืชประเภทก่อนงอกหลังหว่านข้าวเหมาะสมที่สุดสำหรับนาหว่านน้ำตม เนื่องจากสามารถควบคุมวัชพืชได้ตั้งแต่เริ่มแรกก่อนที่วัชพืชจะงอกและแข่งขันกับต้นข้าว

ความต้านทานต่อโรคไหม้บางชนิดในข้าวถูกควบคุมด้วยยีนเพียงตัวเดียว ซึ่งทำให้การถ่ายทอดลักษณะความต้านทานเป็นไปตามกฎของเมนเดล

การผสมกลับเป็นวิธีการปรับปรุงพันธุ์ที่ใช้เพื่อถ่ายทอดลักษณะเด่นที่ต้องการ (มักเป็นลักษณะที่ควบคุมโดยยีนเด่นหรือยีนน้อยตัว) จากพันธุ์ให้ไปสู่พันธุ์รับ โดยยังคงรักษาลักษณะที่ดีของพันธุ์รับไว้

กข15 หรือข้าวขาวดอกมะลิ 105 เป็นพันธุ์ข้าวที่มีคุณสมบัติเด่นด้านความหอม เป็นพันธุ์ข้าวที่ได้รับความนิยมและมีชื่อเสียงระดับโลก

ในระยะแตกกอ ต้นข้าวต้องการน้ำเพื่อการเจริญเติบโตเต็มที่ แต่ไม่ควรมากเกินไปจนท่วมกอข้าว การรักษาระดับน้ำประมาณ 5-10 ซม. จะช่วยให้ข้าวแตกกอได้ดี