แนวข้อสอบ เจ้าพนักงานการเงินและบัญชีปฏิบัติงาน กรมสรรพากร ฟรี

เป็นหลักการสำคัญของการบัญชีเบื้องต้นที่กำหนดให้ผู้ทำบัญชีต้องรับรู้รายการและเหตุการณ์ทางบัญชีเมื่อเกิดขึ้น ไม่ใช่เมื่อมีการรับหรือจ่ายเงินสด

เป็นการปฏิบัติตามหลักการจับคู่รายได้และค่าใช้จ่าย โดยการกระจายต้นทุนของสินทรัพย์ถาวรเป็นค่าใช้จ่ายตลอดอายุการใช้งานที่คาดว่าจะได้รับประโยชน์

งบกระแสเงินสดแสดงข้อมูลการได้มาและใช้ไปของเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด ทำให้ผู้ใช้งบการเงินประเมินสภาพคล่องและความสามารถในการชำระหนี้ได้

การปรับปรุงบัญชี ณ วันสิ้นงวดเป็นการแก้ไขข้อมูลทางบัญชีให้ถูกต้อง เพื่อให้งบการเงินแสดงข้อมูลที่เป็นจริงตามหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไป

ตามระเบียบกระทรวงการคลังฯ หน่วยงานสามารถทดรองจ่ายเงินสะสมของหน่วยงานไปก่อน แล้วขอเบิกเงินจากคลังมาชดใช้ได้ตามขั้นตอนและเงื่อนไขที่กำหนด

ตามระเบียบการเบิกเงินค่าเช่าบ้านข้าราชการ ข้าราชการที่มีบ้านเป็นของตนเองหรือคู่สมรสในท้องที่ที่ไปประจำสำนักงานใหม่โดยไม่มีหนี้ค้างชำระกับสถาบันการเงิน จะไม่มีสิทธิเบิกค่าเช่าบ้าน

สมุดบัญชีเงินสดของส่วนราชการประกอบด้วย สมุดเงินสด สมุดเงินฝากธนาคาร และทะเบียนคุมเงินงบประมาณ และสมุดบัญชีแยกประเภท แต่สมุดรายวันทั่วไปเป็นสมุดบัญชีที่ใช้ในระบบบัญชีคู่ทั่วไป ไม่ใช่สมุดบัญชีเงินสดหลักของส่วนราชการ

ตามระเบียบการเบิกจ่ายเงินจากคลัง การกันเงินไว้เบิกเหลื่อมปีในระบบ GFMIS มี 2 กรณี คือ 1) กรณีมีหนี้ผูกพัน และ 2) กรณีไม่มีหนี้ผูกพัน ซึ่งต้องมีเหตุผลความจำเป็นและได้รับอนุมัติจากผู้มีอำนาจ

การจัดซื้อจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจงใช้ในกรณีที่วงเงินการจัดซื้อจัดจ้างไม่เกิน 500,000 บาท ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง หรือกรณีฉุกเฉินที่มีความจำเป็นเร่งด่วน

ตามระเบียบกระทรวงการคลัง เอกสารประกอบการเบิกจ่ายเงินค่าจัดซื้อครุภัณฑ์ต้องมีหลักฐานการจัดซื้อ สัญญาหรือข้อตกลง ใบตรวจรับพัสดุ และใบแจ้งหนี้หรือใบส่งของ แต่ใบเสร็จรับเงินค่าน้ำประปาไม่เกี่ยวข้องกับการจัดซื้อครุภัณฑ์

เงินนอกงบประมาณ คือเงินที่หน่วยงานได้รับนอกเหนือจากที่ได้รับจัดสรรตาม พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจำปี และหน่วยงานมีอำนาจนำไปใช้จ่ายได้ตามระเบียบที่กำหนด โดยเงินบริจาคที่มีผู้มอบให้ทางราชการจัดเป็นเงินนอกงบประมาณประเภทหนึ่ง

วิธีประกาศเชิญชวนทั่วไป ตาม พ.ร.บ. การจัดซื้อจัดจ้างฯ พ.ศ. 2560 มี 3 วิธี ได้แก่ 1) วิธีตลาดอิเล็กทรอนิกส์ (e-market) 2) วิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) 3) วิธีสอบราคา

ส่วนประกอบของงบการเงินตามมาตรฐานการบัญชี ประกอบด้วย งบแสดงฐานะการเงิน งบกำไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่วนของเจ้าของ งบกระแสเงินสด และหมายเหตุประกอบงบการเงิน แต่แผนกลยุทธ์องค์กรไม่ใช่ส่วนประกอบของงบการเงิน

ระบบบริหารการเงินการคลังภาครัฐด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ (GFMIS) ประกอบด้วยระบบย่อยหลายระบบ เช่น ระบบงบประมาณ ระบบจัดซื้อจัดจ้าง ระบบการเงินและบัญชี ระบบบัญชีต้นทุน เป็นต้น แต่ระบบประเมินผลการปฏิบัติงานไม่ใช่ระบบย่อยใน GFMIS

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง พ.ศ. 2562 ส่วนราชการผู้จัดเก็บรายได้แผ่นดินต้องนำส่งคลังอย่างน้อยเดือนละหนึ่งครั้ง เว้นแต่มีเงินรายได้แผ่นดินเก็บรักษาเกินกว่า 10,000 บาท ให้นำเงินส่งคลังภายใน 3 วันทำการนับแต่วันที่จัดเก็บหรือรับชำระเงิน

งบประมาณรายจ่ายประเภทงบดำเนินงานไม่สามารถเบิกจ่ายข้ามปีงบประมาณได้ตามระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณ เว้นแต่จะได้รับอนุมัติจากกระทรวงการคลังให้กันเงินไว้เบิกเหลื่อมปีเป็นกรณีพิเศษ

งบประมาณรายจ่ายประจำเป็นรายจ่ายที่กำหนดให้จ่ายเพื่อการบริหารงานประจำ ไม่ก่อให้เกิดสินทรัพย์ถาวร เช่น เงินเดือน ค่าวัสดุ ค่าใช้สอยต่างๆ ส่วนงบประมาณรายจ่ายลงทุนเป็นรายจ่ายที่กำหนดให้จ่ายเพื่อการลงทุน โดยก่อให้เกิดสินทรัพย์ถาวร เช่น ที่ดิน อาคาร สิ่งก่อสร้าง และครุภัณฑ์

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างฯ ก่อนการจำหน่ายพัสดุต้องมีการดำเนินการตรวจสอบพัสดุประจำปีก่อน เมื่อพบพัสดุชำรุด เสื่อมสภาพ สูญไป หรือไม่จำเป็นต้องใช้ในราชการต่อไป ให้ดำเนินการจำหน่ายตามวิธีการที่กำหนด ซึ่งได้แก่การขาย การแลกเปลี่ยน การโอน หรือการแปรสภาพหรือทำลาย

ความผิดวินัยด้านการเงินการคลังอย่างร้ายแรง ตามกฎหมายวินัยการเงินการคลังของรัฐ หมายถึงการไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ หรือมติคณะรัฐมนตรีอันเป็นเหตุให้เกิดความเสียหายแก่เงินหรือทรัพย์สินของรัฐอย่างร้ายแรง

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง พ.ศ. 2562 กำหนดให้เก็บรักษาหลักฐานการจ่ายที่สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินตรวจสอบแล้วไว้ในที่ปลอดภัย ไม่น้อยกว่า 10 ปี

หลักการบัญชีที่รับรองทั่วไปประกอบด้วยหลายหลักการ เช่น หลักการรับรู้รายได้ หลักความระมัดระวัง หลักความสม่ำเสมอ แต่หลักการไม่เปิดเผยข้อมูลที่สำคัญไม่ใช่หลักการของ GAAP เพราะขัดกับหลักการเปิดเผยข้อมูลที่เพียงพอ

ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาในประเทศไทยใช้อัตราภาษีแบบอัตราก้าวหน้า (Progressive Rate) คือ เงินได้ยิ่งสูง อัตราภาษียิ่งสูงตามขั้นเงินได้สุทธิที่กำหนด เพื่อความเป็นธรรมทางสังคม โดยผู้มีรายได้น้อยเสียภาษีในอัตราที่ต่ำกว่าผู้มีรายได้สูง

งบแสดงฐานะการเงิน (งบดุล) ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก คือ สินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของ (ทุน) โดยต้องเป็นไปตามสมการบัญชี คือ สินทรัพย์ = หนี้สิน + ส่วนของเจ้าของ

เมื่อหน่วยงานยืมเงินสำรองจ่ายแล้วนำไปใช้จ่ายเรียบร้อย จะต้องส่งหลักฐานการจ่ายเงินเพื่อชดใช้เงินยืม ซึ่งจะไม่กระทบกับวงเงินสำรองจ่ายที่ตั้งไว้ เพราะเป็นเพียงการหมุนเวียนเงินสำรองจ่ายเท่านั้น

การเบิกค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปราชการต้องใช้ใบเบิกค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปราชการ (แบบ 8708) ซึ่งเป็นแบบฟอร์มที่กระทรวงการคลังกำหนดเพื่อเป็นเอกสารประกอบการเบิกจ่าย

การประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) เป็นวิธีการจัดซื้อจัดจ้างครั้งหนึ่งซึ่งมีวงเงินเกิน 500,000 บาท โดยเป็นการเชิญชวนผู้ประกอบการที่มีคุณสมบัติตรงตามที่กำหนดให้เข้ายื่นข้อเสนอผ่านระบบจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐด้วยอิเล็กทรอนิกส์

พ.ร.บ.การจัดซื้อจัดจ้างฯ กำหนดให้มีคณะกรรมการ เช่น คณะกรรมการนโยบาย, คณะกรรมการวินิจฉัย, คณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์, คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ แต่ไม่มีคณะกรรมการประเมินผลการจัดซื้อจัดจ้าง

ระบบ GFMIS มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้หน่วยงานภาครัฐมีการบริหารงานด้านการเงินการคลังที่มีประสิทธิภาพ ลดขั้นตอนการทำงาน มีระบบฐานข้อมูลด้านการเงินการคลังที่ถูกต้อง รวดเร็ว สามารถนำมาใช้ในการตัดสินใจเชิงนโยบายได้อย่างทันท่วงที

กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง เป็นหน่วยงานหลักที่รับผิดชอบดูแลระบบ GFMIS โดยทำหน้าที่ควบคุมดูแลระบบ กำหนดมาตรฐาน วางนโยบาย และให้คำแนะนำในการปฏิบัติงานแก่หน่วยงานภาครัฐ

ตามระเบียบกระทรวงการคลัง ใบเสร็จรับเงินอย่างน้อยต้องมีรายการดังนี้ 1) ชื่อ สถานที่อยู่ของผู้รับเงิน 2) วัน เดือน ปี ที่รับเงิน 3) รายการแสดงการรับเงินระบุว่าเป็นค่าอะไร 4) จำนวนเงินทั้งตัวเลขและตัวอักษร 5) ลายมือชื่อของผู้รับเงิน

งบดำเนินงานเป็นรายจ่ายที่กำหนดให้จ่ายเพื่อการบริหารงานประจำของส่วนราชการ ซึ่งค่าวัสดุสำนักงานจัดอยู่ในหมวดค่าวัสดุของงบดำเนินงาน

ตามระเบียบกระทรวงการคลัง การเบิกจ่ายเงินเดือนข้าราชการ ต้องเบิกจ่ายผ่านระบบ GFMIS โดยการโอนเงินเข้าบัญชีเงินฝากธนาคารของข้าราชการโดยตรงเท่านั้น เพื่อความสะดวก รวดเร็ว และลดความเสี่ยงในการถือเงินสด

ตามระเบียบการเบิกจ่ายเงินจากคลัง การกันเงินไว้เบิกเหลื่อมปีกรณีไม่มีหนี้ผูกพันสามารถกันเงินได้ไม่เกิน 6 เดือนนับจากสิ้นปีงบประมาณ คือสามารถเบิกจ่ายได้ถึงวันที่ 31 มีนาคมของปีถัดไป

การจัดทำรายงานทางการเงินของหน่วยงานภาครัฐมุ่งเน้นการแสดงผลการดำเนินงานตามงบประมาณที่ได้รับ การใช้จ่ายเงินตามแผนงาน/โครงการที่รับผิดชอบ ในขณะที่ภาคเอกชนมุ่งเน้นการแสดงผลการดำเนินงานในเชิงกำไรขาดทุนและผลตอบแทนต่อผู้ลงทุน

เมื่อสิ้นปีงบประมาณ หากมีเงินงบประมาณเหลือจ่าย หน่วยงานต้องนำส่งคืนคลังเป็นรายได้แผ่นดิน ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง

คณะกรรมการตรวจรับพัสดุมีหน้าที่ตรวจรับพัสดุให้ถูกต้องครบถ้วนตามสัญญา ทดสอบหรือทดลองการใช้งาน จัดทำใบตรวจรับ แต่ไม่มีอำนาจในการขยายระยะเวลาในสัญญาซึ่งเป็นอำนาจของหัวหน้าหน่วยงานของรัฐ

ตามระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณ พ.ศ. 2562 หัวหน้าส่วนราชการมีอำนาจในการโอนงบประมาณรายจ่ายบุคลากรภายใต้แผนงานเดียวกัน ซึ่งเป็นการปรับเพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการใช้งบประมาณในด้านบุคลากรที่อาจเปลี่ยนแปลงไป

การบริหารเงินคงคลังมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้มีเงินสดหมุนเวียนเพียงพอต่อการเบิกจ่ายของหน่วยงานภาครัฐอย่างต่อเนื่อง รักษาระดับเงินคงคลังที่เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยเกินไป เพื่อความมั่นคงทางการคลังของประเทศ

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง กำหนดให้ส่วนราชการเก็บรักษาเงินในตู้นิรภัยประจำวันได้ไม่เกิน 3 วันทำการ หลังจากนั้นต้องนำฝากคลังหรือธนาคาร

การควบคุมภายในด้านการเงินและบัญชีตามระเบียบคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินเป็นมาตรการเพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าการดำเนินงานมีประสิทธิภาพ มีการปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบ มีการป้องกันทรัพย์สิน และมีข้อมูลทางการเงินการบัญชีที่ถูกต้องเชื่อถือได้

ใบสำคัญคู่จ่ายที่ถูกต้องตามระเบียบการเบิกจ่ายเงินจากคลังฯ ต้องประกอบด้วยหลักฐานการจ่ายเงิน ใบเสร็จรับเงิน หรือหลักฐานการจ่ายเงินอื่นๆ ที่แสดงว่าได้มีการจ่ายเงินให้แก่เจ้าหนี้หรือผู้มีสิทธิรับเงินเรียบร้อยแล้ว

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง ผู้ยืมต้องส่งใบสำคัญคู่จ่ายชดใช้เงินยืมกรณีเดินทางไปราชการในประเทศภายใน 15 วันนับจากวันที่กลับมาถึง

ปัจจุบันประเทศไทยใช้ระบบงบประมาณแบบมุ่งเน้นผลงานตามยุทธศาสตร์ (Strategic Performance Based Budgeting) ซึ่งเป็นการจัดสรรงบประมาณโดยยึดเป้าหมายและผลลัพธ์ของการดำเนินงานเป็นหลัก มีการกำหนดเป้าหมายเชิงยุทธศาสตร์ ตัวชี้วัด และผลลัพธ์อย่างชัดเจน

ปัจจุบันระบบบัญชีของส่วนราชการเป็นระบบบัญชีเกณฑ์คงค้าง (Accrual Basis) ซึ่งเป็นการรับรู้รายการและเหตุการณ์เมื่อเกิดขึ้น ไม่ใช่เมื่อรับหรือจ่ายเงินสด เพื่อให้สะท้อนฐานะการเงินและผลการดำเนินงานที่เป็นจริง

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ การตรวจสอบพัสดุประจำปีต้องเริ่มดำเนินการภายในวันที่ 1 ตุลาคมของทุกปี (วันเริ่มปีงบประมาณใหม่) และต้องรายงานผลการตรวจสอบภายใน 30 วันนับแต่วันที่เริ่มตรวจสอบ

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง กำหนดให้ส่วนราชการเก็บรักษาเงินคงเหลือไว้ที่ส่วนราชการตามความจำเป็น และเหมาะสม โดยคำนึงถึงประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ความประหยัด และความคล่องตัวในการปฏิบัติงาน

ใบเสร็จรับเงินของส่วนราชการตามระเบียบกระทรวงการคลังจะต้องมีรายการดังนี้ 1.ชื่อส่วนราชการผู้รับเงิน 2.วัน เดือน ปี ที่รับเงิน 3.รายการแสดงการรับเงิน 4.จำนวนเงินทั้งตัวเลขและตัวอักษร 5.ลายมือชื่อผู้รับเงิน

การเบิกค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรมของส่วนราชการต้องดำเนินการตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม การจัดงาน และการประชุมระหว่างประเทศ ซึ่งกำหนดหลักเกณฑ์ อัตรา และวิธีการเบิกจ่ายเงินค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรมของส่วนราชการ

งบประมาณแผ่นดินแบบขาดดุล คือสถานการณ์ที่รัฐบาลกำหนดวงเงินงบประมาณรายจ่ายสูงกว่าประมาณการรายรับที่คาดว่าจะจัดเก็บได้ในปีงบประมาณนั้น ซึ่งจะต้องมีการกู้เงินมาชดเชยส่วนที่ขาด

เงินรายได้แผ่นดินคือเงินที่ส่วนราชการจัดเก็บหรือได้รับไว้เป็นกรรมสิทธิ์ตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ หรือจากนิติกรรมหรือนิติเหตุ และไม่มีกฎหมายกำหนดให้ส่วนราชการสามารถนำไปใช้จ่ายได้เอง ต้องนำส่งคลังเป็นรายได้แผ่นดิน

การบันทึกรายการรับคืนเงินงบประมาณที่จ่ายไปแล้วในปีงบประมาณปัจจุบัน ในระบบ GFMIS จะบันทึกเป็นเงินงบประมาณเบิกเกินส่งคืน ซึ่งเงินนั้นจะกลับไปเป็นเงินงบประมาณที่สามารถนำไปใช้จ่ายได้อีก

วงเงินงบประมาณ ตามระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณ หมายถึง จำนวนเงินที่กำหนดให้จ่ายหรือให้ก่อหนี้ผูกพันได้ตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่าย พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม หรือพระราชกำหนดที่ออกตามความในกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ

งบรายจ่ายตามงบประมาณรายจ่ายประกอบด้วย งบบุคลากร งบดำเนินงาน งบลงทุน งบเงินอุดหนุน และงบรายจ่ายอื่น แต่งบกลางเป็นงบประมาณรายจ่ายที่ตั้งไว้เพื่อจัดสรรให้ส่วนราชการเบิกจ่ายในลักษณะงบส่วนกลาง ไม่ใช่งบรายจ่ายประเภทหนึ่ง

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง ส่วนราชการจะจ่ายเงินยืมให้แก่บุคคลใดอีกได้ก็ต่อเมื่อผู้นั้นได้ชำระคืนเงินยืมรายเก่าเสร็จสิ้นแล้ว ยกเว้นในกรณีที่มีความจำเป็นเร่งด่วน

งบรายจ่ายอื่นเป็นรายจ่ายที่ไม่เข้าลักษณะประเภทงบรายจ่ายใดงบรายจ่ายหนึ่ง หรือรายจ่ายที่สำนักงบประมาณกำหนดให้ใช้จ่ายในงบรายจ่ายนี้ เช่น ค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปราชการต่างประเทศชั่วคราว ค่าใช้จ่ายสำหรับกิจกรรมพิเศษตามนโยบายรัฐบาล

การจัดทำบัญชีเงินสดของส่วนราชการในปัจจุบันถูกแทนที่ด้วยการบันทึกรายการผ่านระบบบริหารการเงินการคลังภาครัฐแบบอิเล็กทรอนิกส์ (GFMIS) ซึ่งเป็นการบันทึกรายการผ่านระบบคอมพิวเตอร์ออนไลน์

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปราชการ การเบิกค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปราชการชั่วคราวต้องดำเนินการภายใน 60 วันนับแต่วันที่กลับมาถึง

รายจ่ายที่กำหนดให้จ่ายเพื่อการบริหารงานประจำของส่วนราชการจัดอยู่ในงบดำเนินงาน ซึ่งประกอบด้วย ค่าตอบแทน ค่าใช้สอย ค่าวัสดุ และค่าสาธารณูปโภค เช่น ค่าไฟฟ้า เป็นค่าสาธารณูปโภคที่จำเป็นต่อการดำเนินงานประจำของส่วนราชการ

การประเมินมูลค่าวัสดุคงเหลือ ณ วันสิ้นงวดบัญชีของส่วนราชการใช้วิธีเข้าก่อน-ออกก่อน (FIFO) ตามมาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ซึ่งสอดคล้องกับลักษณะการใช้งานวัสดุที่มักจะใช้ของเก่าก่อนของใหม่

การจัดชั้นลูกหนี้ในระบบบัญชีของส่วนราชการตามมาตรฐานการบัญชีภาครัฐแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ลูกหนี้ปกติ ลูกหนี้ค้างชำระ และลูกหนี้ผิดนัด เพื่อให้หน่วยงานสามารถติดตามและบริหารลูกหนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง เงินกันไว้เบิกเหลื่อมปีกรณีมีหนี้ผูกพันสามารถเบิกจ่ายได้จนกว่าจะสิ้นสุดภาระผูกพันตามสัญญา แต่ไม่เกินอายุของสัญญา

การคิดค่าเสื่อมราคาสินทรัพย์ถาวรของส่วนราชการใช้วิธีเส้นตรงตามอายุการใช้งานที่กรมบัญชีกลางกำหนด โดยไม่คิดมูลค่าซาก เช่น อาคารถาวร 40 ปี (2.5%) ครุภัณฑ์สำนักงาน 8 ปี (12.5%) ยานพาหนะ 5-30 ปี ตามประเภท

เจ้าหน้าที่การเงินมีหน้าที่เกี่ยวกับการรับ-จ่ายเงิน การเก็บรักษาเงิน และการนำเงินส่งคลัง แต่การอนุมัติการจ่ายเงินเป็นอำนาจของผู้มีอำนาจอนุมัติตามระเบียบการเบิกจ่ายเงินจากคลัง เช่น หัวหน้าส่วนราชการหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ การจัดซื้อจัดจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจงกรณีวงเงินไม่เกินตามที่กำหนดในกฎกระทรวง (500,000 บาท) เจ้าหน้าที่พัสดุสามารถเจรจาตกลงราคากับผู้ประกอบการที่มีอาชีพขายหรือรับจ้างนั้นโดยตรงได้ 1 ราย

องค์ประกอบของการควบคุมภายในที่ดีตามมาตรฐาน COSO ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ สภาพแวดล้อมการควบคุม การประเมินความเสี่ยง กิจกรรมการควบคุม สารสนเทศและการสื่อสาร และการติดตามประเมินผล แต่การเปิดเผยข้อมูลเฉพาะผู้บริหารระดับสูงไม่ใช่หลักการของการควบคุมภายในที่ดีซึ่งต้องมีการสื่อสารข้อมูลอย่างทั่วถึง

งบบุคลากรเป็นรายจ่ายที่กำหนดให้จ่ายเพื่อการบริหารงานบุคคลภาครัฐ ได้แก่ เงินเดือน เงินประจำตำแหน่ง เงินค่าตอบแทนรายเดือน และค่าตอบแทนพนักงานราชการ แต่ไม่รวมค่าเช่าบ้าน ซึ่งเบิกจ่ายจากงบดำเนินงาน

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง ผู้มีอำนาจในการอนุมัติการเบิกจ่ายเงินจากคลังคือหัวหน้าส่วนราชการหรือผู้ที่หัวหน้าส่วนราชการมอบหมาย

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง การจ่ายเงินที่มีจำนวนตั้งแต่ 5,000 บาทขึ้นไป ต้องจ่ายโดยวิธีโอนเงินเข้าบัญชีเงินฝากธนาคารของเจ้าหนี้หรือผู้มีสิทธิรับเงินโดยตรง

การจัดทำงบทดลองของส่วนราชการมีวัตถุประสงค์เพื่อพิสูจน์ความถูกต้องของการบันทึกบัญชีตามหลักการบัญชีคู่ โดยยอดรวมด้านเดบิตต้องเท่ากับยอดรวมด้านเครดิต และเพื่อเป็นข้อมูลสำหรับการจัดทำรายงานการเงิน

ความผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ เกิดจากการที่เจ้าหน้าที่กระทำการในการปฏิบัติหน้าที่ด้วยความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงจนเกิดความเสียหายแก่หน่วยงานของรัฐ แต่ความเสียหายที่เกิดจากภัยธรรมชาติไม่ใช่ความผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่

ค่าเช่าบ้านข้าราชการถือเป็นค่าตอบแทนประเภทหนึ่งที่รัฐจ่ายให้กับข้าราชการที่มีสิทธิเบิกตามระเบียบกระทรวงการคลัง ซึ่งเบิกจ่ายจากงบดำเนินงาน ในหมวดค่าตอบแทน

ตามระเบียบการเบิกจ่ายเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง กำหนดให้หัวหน้าหน่วยงานผู้เบิกหรือผู้ที่หัวหน้าหน่วยงานผู้เบิกมอบหมายเป็นผู้ตรวจสอบการรับ-จ่ายเงินประจำวัน

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง พ.ศ. 2562 กำหนดให้เก็บรักษาหลักฐานการจ่ายที่สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินตรวจสอบแล้วไว้ในที่ปลอดภัย ไม่น้อยกว่า 10 ปี

ตาม พ.ร.บ. การจัดซื้อจัดจ้างฯ กำหนดให้หน่วยงานของรัฐจัดทำแผนการจัดซื้อจัดจ้างประจำปี ยกเว้นกรณีมีความจำเป็นเร่งด่วนหรือใช้ในราชการลับ หรือกรณีที่มีวงเงินในการจัดซื้อจัดจ้างไม่เกินวงเงินตามที่กำหนดในกฎกระทรวง

ใบสำคัญคู่จ่าย คือ หลักฐานการจ่ายเงินที่เป็นใบเสร็จรับเงิน ใบรับรองการจ่ายเงิน (บก.111) หรือหลักฐานการนำเงินเข้าบัญชีเงินฝากธนาคารของเจ้าหนี้หรือผู้มีสิทธิรับเงิน รวมถึงเอกสารอื่นที่สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินกำหนดให้เป็นใบสำคัญคู่จ่าย

ในระบบบัญชีเกณฑ์คงค้าง ส่วนราชการจะรับรู้รายได้เมื่อเกิดรายการหรือเมื่อมีสิทธิที่จะได้รับรายได้นั้น ไม่ว่าจะมีการรับเงินแล้วหรือไม่ก็ตาม ซึ่งเป็นไปตามหลักการบัญชีที่รับรองโดยทั่วไป

การจัดทำแผนการใช้จ่ายงบประมาณประจำปีของส่วนราชการแบ่งออกเป็น 4 ไตรมาส ตามปีงบประมาณของไทย คือ ไตรมาสที่ 1 (ต.ค.-ธ.ค.) ไตรมาสที่ 2 (ม.ค.-มี.ค.) ไตรมาสที่ 3 (เม.ย.-มิ.ย.) และไตรมาสที่ 4 (ก.ค.-ก.ย.)

การจัดทำแผนจัดซื้อจัดจ้างประจำปีต้องคำนึงถึงประโยชน์ของหน่วยงาน ความโปร่งใส ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และความคุ้มค่า แต่หลักการจัดซื้อจากผู้ประกอบการรายเดิมเพื่อความต่อเนื่องไม่ใช่หลักการในการจัดทำแผนจัดซื้อจัดจ้าง เนื่องจากขัดกับหลักการแข่งขันอย่างเป็นธรรม

ภารกิจหลักของคณะกรรมการเก็บรักษาเงินคือตรวจสอบตัวเงินและหลักฐานแทนตัวเงินกับรายงานเงินคงเหลือประจำวัน ให้ถูกต้องครบถ้วน เพื่อเป็นการควบคุมและป้องกันการรั่วไหลของเงินราชการ

ตามระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณ การเปลี่ยนแปลงรายการก่อหนี้ผูกพันข้ามปีงบประมาณที่ไม่เกิน 5 ปี ต้องได้รับอนุมัติจากรัฐมนตรีเจ้าสังกัด ซึ่งมีอำนาจในการพิจารณาอนุมัติการเปลี่ยนแปลงรายการดังกล่าว

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 กำหนดให้สินทรัพย์ประเภทครุภัณฑ์ ซึ่งเป็นสินทรัพย์ที่มีลักษณะคงทนถาวร มีอายุการใช้งานยืนนาน ไม่สิ้นเปลืองหมดไป ต้องลงทะเบียนคุมทรัพย์สิน เพื่อประโยชน์ในการควบคุมและตรวจสอบ

จรรยาบรรณของผู้ปฏิบัติงานด้านการเงินและบัญชีภาครัฐ ต้องยึดหลักความซื่อสัตย์สุจริต โปร่งใส ตรวจสอบได้ แต่การเปิดเผยข้อมูลทางการเงินแก่ผู้ที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องโดยไม่ได้รับอนุญาตเป็นการกระทำที่ผิดหลักความรับผิดชอบและการรักษาความลับของทางราชการ

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 หัวหน้าหน่วยงานของรัฐ (เช่น อธิบดี) มีอำนาจสั่งซื้อหรือสั่งจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจงครั้งหนึ่งไม่เกิน 50 ล้านบาท

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการรับเงินหรือทรัพย์สินที่มีผู้บริจาคให้ทางราชการ พ.ศ. 2526 กำหนดให้ส่วนราชการนำเงินที่มีผู้มอบให้โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ใช้จ่ายในกิจการของส่วนราชการ ไปใช้จ่ายตามวัตถุประสงค์ของผู้บริจาค

รายจ่ายงบลงทุนเป็นรายจ่ายที่กำหนดให้จ่ายเพื่อการลงทุน เช่น ค่าครุภัณฑ์ ค่าที่ดินและสิ่งก่อสร้าง แต่ค่าตอบแทนการปฏิบัติงานนอกเวลาราชการเป็นรายจ่ายในงบดำเนินงาน ไม่ใช่รายจ่ายงบลงทุน

การตรวจสอบงบเดือนของส่วนราชการจะต้องตรวจสอบงบทดลอง ซึ่งจะแสดงยอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภทต่างๆ ณ วันสิ้นเดือน เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของการบันทึกบัญชีและการผ่านรายการตามหลักการบัญชีคู่

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง การขอขยายเวลาเบิกจ่ายเงินกรณีมีหนี้ผูกพันเพิ่มเติมต้องขออนุมัติจากกระทรวงการคลัง ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีอำนาจในการพิจารณาอนุมัติ

การจัดทำรายงานการเงินของหน่วยงานภาครัฐมีหลักการสำคัญคือความรับผิดชอบต่อสาธารณะ (Public Accountability) ซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นว่าหน่วยงานของรัฐได้ใช้ทรัพยากรที่ได้มาจากประชาชนตามอำนาจหน้าที่อย่างเหมาะสม มีประสิทธิภาพ และบรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้

การประเมินประสิทธิภาพในการเบิกจ่ายงบประมาณของส่วนราชการมักใช้เกณฑ์ร้อยละของการเบิกจ่ายเงินงบประมาณเทียบกับวงเงินที่ได้รับจัดสรร ซึ่งเป็นตัวชี้วัดที่สะท้อนถึงประสิทธิภาพในการบริหารงบประมาณของหน่วยงาน

สินทรัพย์ที่ไม่มีตัวตนของส่วนราชการ คือสินทรัพย์ที่ไม่มีรูปร่างแต่สามารถระบุได้และก่อให้เกิดประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ ซึ่งโปรแกรมคอมพิวเตอร์เป็นสินทรัพย์ไม่มีตัวตนที่ส่วนราชการใช้งานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

การควบคุมภายในด้านการเงินและบัญชีของส่วนราชการมีวัตถุประสงค์เพื่อให้การปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ประหยัด ป้องกันการรั่วไหล สูญหาย หรือการทุจริต และเพื่อให้รายงานทางการเงินถูกต้อง เชื่อถือได้ ทันเวลา

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง ใบเสร็จรับเงินอย่างน้อยต้องมีรายการ ชื่อ สถานที่อยู่ของผู้รับเงิน วัน เดือน ปี ที่รับเงิน รายการแสดงการรับเงิน จำนวนเงินทั้งตัวเลขและตัวอักษร และลายมือชื่อผู้รับเงิน

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง ส่วนราชการที่มีสำนักงานอยู่ในส่วนภูมิภาค กรณีนำส่งเงินรายได้แผ่นดินเป็นเงินสดหรือเช็ค ให้นำส่งที่สำนักงานคลังจังหวัด

หลักการจัดซื้อจัดจ้างตาม พ.ร.บ. การจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 มี 4 หลักการ ได้แก่ 1) คุ้มค่า 2) โปร่งใส 3) มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล 4) ตรวจสอบได้

วิธีการจำหน่ายพัสดุตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 มี 4 วิธี คือ ขาย แลกเปลี่ยน โอน และแปรสภาพหรือทำลาย แต่การให้ยืมใช้ชั่วคราวไม่ใช่วิธีการจำหน่ายพัสดุ เนื่องจากเป็นเพียงการให้ใช้ประโยชน์ชั่วคราวโดยไม่มีการเปลี่ยนกรรมสิทธิ์

การบันทึกบัญชีด้วยระบบการบัญชีคู่ จะต้องบันทึกรายการด้านเดบิตและด้านเครดิตให้เท่ากันเสมอ ซึ่งเป็นหลักการพื้นฐานของการบัญชีคู่ที่ทำให้งบทดลองมียอดรวมด้านเดบิตเท่ากับยอดรวมด้านเครดิต

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการเบิกเงินจากคลัง การรับเงิน การจ่ายเงิน การเก็บรักษาเงินและการนำเงินส่งคลัง พ.ศ. 2562 กำหนดให้ผู้ยืมเงินราชการกรณีเดินทางไปราชการในราชอาณาจักร ต้องส่งหลักฐานการจ่ายและเงินเหลือจ่าย (ถ้ามี) ภายใน 15 วันนับจากวันเดินทางกลับมาถึง

ตาม พ.ร.บ.การจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 กำหนดให้หัวหน้าเจ้าหน้าที่พัสดุเป็นผู้ดำรงตำแหน่งที่มีหน้าที่เกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจ้างหรือการบริหารพัสดุ ซึ่งหัวหน้าส่วนราชการแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าเจ้าหน้าที่

การเบิกจ่ายค่าเบี้ยประชุมคณะกรรมการจะต้องมีเอกสารประกอบการเบิกจ่าย ได้แก่ หนังสือเชิญประชุม รายงานการประชุม หลักฐานการจ่ายเงินค่าเบี้ยประชุม และใบสำคัญรับเงิน เพื่อแสดงถึงความถูกต้องและโปร่งใสในการเบิกจ่าย

การจัดทำทะเบียนคุมเงินทดรองราชการมีวัตถุประสงค์เพื่อควบคุมและติดตามการใช้จ่ายเงินทดรองราชการให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ ระเบียบและวงเงินที่ได้รับอนุมัติ รวมทั้งเพื่อทราบสถานะของเงินทดรองราชการว่ามีการใช้จ่ายไปเท่าใด และมีเงินคงเหลือเท่าใด