แนวข้อสอบ วิทยาศาสตร์การแพทย์ปฏิบัติการ (ด้านพยาธิวิทยากายวิภาค) สำนักปลัดกระทรวงสาธารณสุข

เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น มีลักษณะเหมือนมะเร็งต้นกำเนิด

PCR สามารถตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อ HPV ได้อย่างจำเพาะและไวสูง

เครื่องประมวลผลเนื้อเยื่อ ทำหน้าที่แทนที่น้ำด้วยพาราฟิน ผ่านขั้นตอน Dehydration และ Clearing

มี Nuclear pleomorphism คือนิวเคลียสมีขนาดและรูปร่างผิดปกติ และมี Prominent nucleoli

เก็บข้อมูลในระบบที่ปลอดภัย เข้าถึงได้เฉพาะผู้เกี่ยวข้อง ไม่เปิดเผยข้อมูลโดยไม่จำเป็น

เนื้อเยื่อที่มีหลอดเลือดฝอยใหม่ เซลล์อักเสบ และ Fibroblast มาก พบในระยะซ่อมแซมบาดแผล

ตรวจสอบคุณภาพน้ำยาและวิธีการย้อมสีด้วย Control slide ทุกครั้งที่ย้อม

Real-time PCR สามารถตรวจหาการกลายพันธุ์จำเพาะของยีน EGFR ซึ่งสัมพันธ์กับการตอบสนองต่อยา

คุณภาพสไลด์ไม่ดีเท่าวิธีปกติ เนื่องจากมีการบิดเบี้ยวของเนื้อเยื่อจากการแช่แข็ง

พบที่ถุงลมปอดเพื่อให้แก๊สแพร่ผ่านได้ดี และหลอดเลือดฝอยเพื่อการแลกเปลี่ยนสาร

เก็บในภาชนะทึบแสง อุณหภูมิห้อง ห่างจากความร้อนและแสง มีฉลากระบุชัดเจน

ใช้แอนติบอดีจำเพาะต่อโปรตีนเป้าหมาย เชื่อมต่อกับเอนไซม์หรือสารเรืองแสงเพื่อให้เห็นการติดสี

สามารถทำการย้อมพิเศษและ Immunohistochemistry เพิ่มเติมได้ ช่วยในการวินิจฉัย

การเคารพในบุคคล ต้องมีการขอความยินยอมโดยบอกข้อมูลครบถ้วน

เป็นมาตรฐานระบบคุณภาพสำหรับห้องปฏิบัติการทางการแพทย์โดยเฉพาะ

ไม่มีการทำงานของก้านสมอง ไม่หายใจเอง และไม่มี Reflex ทั้งหมด

ต้องผ่านการฆ่าเชื้อด้วยความร้อนชื้นในเครื่องนึ่งฆ่าเชื้อก่อนนำไปกำจัด

พบมากในต่อมน้ำเหลือง ม้าม และไขกระดูก เนื่องจากเป็นอวัยวะที่สร้างภูมิคุ้มกัน

ลดปัญหาเซลล์ทับซ้อน กระจายตัวดี และลดสิ่งรบกวนการตรวจ ทำให้แปลผลได้แม่นยำขึ้น

รักษาสภาพเนื้อเยื่อให้ใกล้เคียงสภาพมีชีวิต ป้องกันการเน่าเสีย และการย่อยสลายตัวเอง

Apoptosis เป็นการตายแบบมีการควบคุม เซลล์หดตัว ไม่มีการอักเสบ ต่างจาก Necrosis

ใช้ FISH technique เพื่อดูการเพิ่มจำนวนของยีน HER2 ซึ่งมีผลต่อการเลือกใช้ยา

การย้อม Acid Fast Bacilli (AFB) ด้วย Ziehl-Neelsen technique ย้อมติดเชื้อเป็นสีแดง

กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องผ่านให้กำลังขยายสูงมาก เห็นออร์แกเนลล์ชัดเจน

เก็บในกล่องทึบแสง อุณหภูมิห้อง ความชื้นต่ำ เพื่อป้องกันการซีดจางของสี

ถือว่าสิ่งส่งตรวจทุกชนิดมีเชื้อก่อโรคที่อาจติดต่อได้ จึงต้องป้องกันตนเองทุกครั้ง

ใช้ตรวจหาความผิดปกติของโครโมโซมหรือยีนเฉพาะตำแหน่งด้วยการใช้ DNA probe ที่ติดฉลากสารเรืองแสง

ให้ผลการวินิจฉัยที่รวดเร็วระหว่างการผ่าตัด ช่วยให้แพทย์ตัดสินใจการรักษาได้ทันที

สร้างแอนติบอดีที่จำเพาะต่อเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอม และจดจำเชื้อโรคได้

นิวเคลียสมีขนาดใหญ่ผิดปกติ และมี Nuclear pleomorphism คือรูปร่างไม่สม่ำเสมอ

Hematoxylin เป็นสีที่ย้อมติดกับ DNA และ RNA ในนิวเคลียส ทำให้เห็นเป็นสีม่วง

เครื่อง Tissue Processor ใช้แอลกอฮอล์เข้มข้นต่างๆ เพื่อดึงน้ำออกจากเนื้อเยื่อตามลำดับ

ISO 15189 เป็นมาตรฐานสำหรับห้องปฏิบัติการทางการแพทย์

เก็บที่อุณหภูมิ -20°C หรือต่ำกว่าเพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพ

ใช้ตรวจหาเส้นใย Reticular fiber ในเนื้อเยื่อ

ใช้ทำนายการตอบสนองต่อการรักษาด้วยฮอร์โมน

Hepatocyte เป็นเซลล์หลักที่ทำหน้าที่สร้างโปรตีนและสารต่างๆ

วัดคุณสมบัติการกระเจิงแสงและการเรืองแสงของเซลล์

ควบคุมเอกสารคุณภาพและการแก้ไขเอกสารในระบบคุณภาพ

เก็บในกล่องสไลด์ที่อุณหภูมิห้อง ป้องกันแสงและความชื้น

เซลล์มีไซโทพลาสซึมใส เนื่องจากมีไกลโคเจนสะสม

ทำอย่างน้อยปีละ 2 ครั้งตามมาตรฐานห้องปฏิบัติการ

เซลล์มะเร็งมีลักษณะใกล้เคียงกับเนื้อเยื่อปกติต้นกำเนิด

ใช้เทคนิค FISH หรือ CISH ในการตรวจหาการเพิ่มจำนวนยีน

ใช้ตรวจหาเชื้อราและเส้นใยประสาท

ปั่นตกตะกอนเซลล์แล้วทำเป็นก้อนเนื้อด้วย Plasma-thrombin

ใช้คุณสมบัติ Acid-fast ของเชื้อวัณโรคในการย้อมติดสีแดง

ดูแลความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการและจัดการความเสี่ยง

แช่แข็งทันทีที่ -80°C เพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพของ DNA/RNA

Plasma cell เป็นเซลล์ที่พัฒนามาจาก B lymphocyte ทำหน้าที่สร้างแอนติบอดี

แสดงอัตราการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง ใช้ประเมินความรุนแรงของโรค

ใช้น้ำยา Preservative fluid ที่มี Methanol เป็นส่วนประกอบ

การเก็บรักษาชิ้นเนื้อไม่เหมาะสมทำให้แอนติเจนเสียสภาพ

ใช้เทคนิค Immunohistochemistry ย้อมหา ER/PR receptor

วัดปริมาณ DNA ที่เพิ่มขึ้นแบบ Real-time ด้วยสารเรืองแสง

เก็บในกล่องสไลด์ที่อุณหภูมิห้อง ป้องกันฝุ่นและความชื้น

ควบคุมดูแลระบบคุณภาพของห้องปฏิบัติการ

ตรวจหาการกลายพันธุ์ของยีนจำนวนมากพร้อมกัน

เซลล์มีขนาดเล็ก นิวเคลียสกลม chromatin ละเอียด

แยกแบคทีเรียตามความแตกต่างของผนังเซลล์

ใช้สำหรับห้องปฏิบัติการที่ตรวจตัวอย่างผู้ป่วยทั่วไป

เก็บที่อุณหภูมิ 2-8°C หรือตามคำแนะนำของบริษัทผู้ผลิต

Spectrophotometer วัดการดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่น 260 nm

ต้องมี Positive control, Negative control และ Internal control ทุกครั้ง

Xylene เป็นตัวทำละลายที่ใช้กำจัด paraffin ออกจากชิ้นเนื้อ

ใช้เทคนิค PCR ในการตรวจหาสารพันธุกรรมของไวรัส

พบที่ผิวหนังและเยื่อบุช่องปาก ทำหน้าที่ป้องกันการขูดขีด

การปนเปื้อนข้ามระหว่างสิ่งส่งตรวจจากการใช้อุปกรณ์ร่วมกัน

ใช้เข็มขนาด 22-25G เพื่อดูดเซลล์มาตรวจ

ใช้ตรวจหาเยื่อบุผิวและเชื้อรา

ใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลและปฏิบัติตามหลัก Universal precaution

เกิดจากเอนไซม์ในเซลล์ย่อยสลายตัวเองหลังการตาย

Osteocyte เป็นเซลล์หลักที่พบในเนื้อกระดูก

ต้องมีการ Review slide โดยผู้เชี่ยวชาญและทำสถิติ

ใช้วินิจฉัยมะเร็งเม็ดเลือดขาวและตรวจนับเซลล์ชนิดต่างๆ

มีการสร้างต่อมและมีการหลั่งสารคัดหลั่ง

เก็บในที่แห้ง อุณหภูมิห้อง และป้องกันแสง UV

ตรวจหาความผิดปกติของโครโมโซมและยีนในระดับโมเลกุล

วินิจฉัยโรคจากการตรวจชิ้นเนื้อและให้คำปรึกษาแก่แพทย์ผู้รักษา

ควรเก็บที่อุณหภูมิห้องหรือต่ำกว่า 25°C เพื่อป้องกันการหลอมละลาย

มาตรฐานคุณภาพและความสามารถของห้องปฏิบัติการทางการแพทย์

ลดปัญหา Background obscuring และกระจายเซลล์สม่ำเสมอ

การแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งผ่านทางเลือดและน้ำเหลือง

Aflatoxin จากเชื้อราในอาหารเป็นสารก่อมะเร็งที่พบบ่อย

Cryostat เป็นเครื่องตัดชิ้นเนื้อแช่แข็งที่ควบคุมอุณหภูมิ

การตรวจวิเคราะห์ความผิดปกติระดับยีนและโมเลกุล

เก็บในที่แห้ง อุณหภูมิห้อง ไม่โดนแสงโดยตรง

มีการสร้าง Keratin และมี Intercellular bridge ให้เห็น

Apoptosis เป็นการตายแบบมีการควบคุม ไม่มีการอักเสบ

Fluorescence microscope ใช้แสง UV กระตุ้นสารเรืองแสง

ควรวัดขนาดชิ้นเนื้อก่อนแช่ fixative เพราะอาจเกิดการหดตัว

กระเพาะอาหารมี Simple columnar epithelium ที่สร้างเมือกและน้ำย่อย

เป็นการย้อมแบบ Progressive staining ที่ใช้สีหลายชนิดย้อมทับกัน

Fibroblast เป็นเซลล์หลักที่สร้าง collagen และ elastic fiber

ใช้เวลาประมาณ 20 นาทีในการเตรียมสไลด์และวินิจฉัย

Sympathetic nervous system ควบคุมการเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ

ทำหน้าที่ในการดัดแปลง บรรจุ และส่งออกโปรตีนไปยังส่วนต่างๆของเซลล์

อัตราส่วนที่เหมาะสมคือน้ำยา:ชิ้นเนื้อ = 10:1 เพื่อให้การ fix tissue สมบูรณ์

Hematoxylin เป็นสีที่ใช้ย้อมนิวเคลียสให้ติดสีน้ำเงินม่วง

เซลล์มะเร็งมีการเปลี่ยนแปลงของนิวเคลียสที่ผิดปกติ ทั้งขนาด รูปร่าง และการติดสี