แนวข้อสอบ เจ้าพนักงานสาธารณสุขปฏิบัติงาน สำนักปลัดกระทรวงสาธารณสุข

การตัดวงจรการแพร่กระจายของเชื้อโรคเป็นหลักการสำคัญในการควบคุมและป้องกันโรคติดต่อในชุมชน ตามหลักการระบาดวิทยา โดยการควบคุมหรือกำจัดแหล่งรังโรค การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ และการสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ผู้ที่ไวต่อการรับเชื้อ ซึ่งจะช่วยตัดวงจรการเกิดโรคและลดการระบาดในชุมชนได้

โครงการฉลากโภชนาการแบบจีดีเอ (GDA) มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้บริโภคทราบข้อมูลโภชนาการที่สำคัญของอาหารและสามารถตัดสินใจเลือกบริโภคได้อย่างเหมาะสม โดยแสดงปริมาณพลังงาน น้ำตาล ไขมัน และโซเดียม ในรูปแบบที่เข้าใจง่ายพร้อมร้อยละของปริมาณที่แนะนำต่อวัน ช่วยให้ผู้บริโภคเปรียบเทียบคุณค่าทางโภชนาการระหว่างผลิตภัณฑ์คล้ายคลึงกันได้

การจัดตั้งคลินิกหมอครอบครัว (Primary Care Cluster – PCC) เป็นรูปแบบการจัดบริการปฐมภูมิตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสุข เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงบริการสุขภาพที่มีคุณภาพ ใกล้บ้าน ใกล้ใจ โดยทีมสหวิชาชีพ มีแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวเป็นหัวหน้าทีม ดูแลประชากรในความรับผิดชอบ 10,000 คนต่อทีม

การมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชนเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการดำเนินงานด้านสุขภาพชุมชน เพราะทำให้เกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของปัญหาและเจ้าของโครงการ เกิดการยอมรับและให้ความร่วมมือ มีการใช้ทรัพยากรในชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดความยั่งยืนในการแก้ไขปัญหาสุขภาพ

การพัฒนาและอภิบาลระบบสุขภาพที่ยั่งยืนเป็นเป้าหมายหลักของแผนพัฒนาสาธารณสุขฉบับปัจจุบัน มุ่งเน้นการสร้างความเข้มแข็งของระบบสุขภาพให้ประชาชนได้รับบริการที่มีคุณภาพ เท่าเทียม ทั่วถึง และเป็นธรรม สามารถพึ่งพาตนเองได้ และมีความยั่งยืนทั้งด้านการเงินการคลัง บุคลากร และการบริหารจัดการ

การรับประทานยาคลายเครียดเป็นประจำไม่ใช่หลักการส่งเสริมสุขภาพจิต เพราะเป็นการแก้ไขปัญหาที่ปลายเหตุและอาจก่อให้เกิดผลเสียจากการใช้ยา เช่น การติดยา หรือผลข้างเคียงของยา ส่วนการออกกำลังกายสม่ำเสมอ การทำงานอดิเรกที่ชอบ และการพักผ่อนอย่างเพียงพอ เป็นแนวทางการส่งเสริมสุขภาพจิตที่ถูกต้อง

การสุขาภิบาลอาหารหมายถึงการจัดการและควบคุมสิ่งแวดล้อมเพื่อให้อาหารสะอาดปลอดภัย ซึ่งครอบคลุมตั้งแต่การเลือกวัตถุดิบ การประกอบอาหาร การเก็บรักษา การขนส่ง จนถึงการบริโภค รวมถึงการควบคุมสุขลักษณะของผู้สัมผัสอาหาร สถานที่ปรุงประกอบอาหาร และอุปกรณ์ภาชนะที่ใช้ เพื่อป้องกันการปนเปื้อนเชื้อโรคและสารพิษสู่อาหาร

ผู้ป่วยควรงดอาหารและเครื่องดื่มทุกชนิดยกเว้นน้ำเปล่าอย่างน้อย 8 ชั่วโมง เพื่อให้ได้ค่าระดับน้ำตาลในเลือดที่แท้จริงขณะอดอาหาร (Fasting Blood Sugar) การรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล คาร์โบไฮเดรต หรือแคลอรี่จะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น และส่งผลให้ผลการตรวจไม่แม่นยำ

อาหารทะเลเป็นแหล่งอาหารที่มีไอโอดีนมากที่สุด โดยเฉพาะสาหร่ายทะเล ปลาทะเล กุ้ง หอย ปู เนื่องจากในน้ำทะเลมีไอโอดีนเป็นองค์ประกอบอยู่มาก สัตว์น้ำทะเลจึงสะสมไอโอดีนไว้ในร่างกาย ทำให้เป็นแหล่งไอโอดีนธรรมชาติที่ดีที่สุด

การใช้สารส้มและคลอรีนในการทำน้ำให้สะอาดเป็นวิธีการจัดการน้ำอุปโภคบริโภคที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดในสถานการณ์อุทกภัย เพราะสารส้มจะช่วยตกตะกอนสิ่งสกปรกในน้ำ ส่วนคลอรีนช่วยฆ่าเชื้อโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้น้ำสะอาดปลอดภัยสำหรับการบริโภค

การรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่เพียงพอเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของการเกิดภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ เนื่องจากในระหว่างตั้งครรภ์มีความต้องการธาตุเหล็กเพิ่มขึ้นเพื่อสร้างเม็ดเลือดแดงให้เพียงพอกับปริมาณเลือดที่เพิ่มขึ้น และเพื่อการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ การขาดธาตุเหล็กจึงเป็นสาเหตุหลักของภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์

การส่งเสริมสุขภาพตามกฎบัตรออตตาวา หมายถึงกระบวนการเพิ่มความสามารถของบุคคลในการควบคุมปัจจัยที่กำหนดสุขภาพ ซึ่งเป็นแนวคิดเชิงรุกที่เน้นการสร้างศักยภาพของบุคคลให้สามารถจัดการสุขภาพของตนเองได้ มากกว่าการรักษาเมื่อเจ็บป่วยหรือการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า

ยาแก้ปวดลดไข้พาราเซตามอลเป็นเภสัชภัณฑ์ในชุดยาสามัญประจำบ้านที่เจ้าหน้าที่สาธารณสุขสามารถแนะนำให้ประชาชนใช้ในการปฐมพยาบาลเพื่อลดไข้และบรรเทาอาการปวด เป็นยาที่ค่อนข้างปลอดภัย มีผลข้างเคียงน้อย ใช้ได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่เมื่อใช้ในขนาดที่เหมาะสม ในขณะที่ยาปฏิชีวนะ ยาสเตียรอยด์ และยาเสพติดให้โทษเป็นยาที่ต้องมีใบสั่งแพทย์

การใช้น้ำสะอาดอุณหภูมิปกติราดบริเวณที่ถูกน้ำร้อนลวกเป็นวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นที่ถูกต้อง เพราะช่วยลดอุณหภูมิของผิวหนังที่ถูกความร้อน หยุดการทำลายเนื้อเยื่อ และบรรเทาอาการปวด ควรทำนานอย่างน้อย 10-15 นาที ห้ามใช้น้ำแข็ง ยาสีฟัน หรือสารอื่นๆ ทาบนแผล และไม่ควรเจาะตุ่มน้ำพอง

ตาลึก ริมฝีปากแห้ง และผิวหนังเมื่อบีบแล้วกลับช้า เป็นอาการที่บ่งชี้ว่าเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีมีภาวะขาดน้ำรุนแรง โดยเฉพาะการทดสอบการยุบตัวของผิวหนัง (skin turgor) โดยการบีบผิวหนังแล้วปล่อย หากกลับคืนสภาพช้า (มากกว่า 2 วินาที) แสดงถึงภาวะขาดน้ำรุนแรงที่ต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน

องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้ทารกกินนมแม่อย่างเดียวโดยไม่ต้องให้อาหารหรือน้ำเพิ่มเติมจนถึงอายุ 6 เดือน เนื่องจากนมแม่มีสารอาหารครบถ้วนเพียงพอต่อความต้องการของทารก มีภูมิคุ้มกันโรค และช่วยเสริมสร้างพัฒนาการของทารกในช่วง 6 เดือนแรก

การใส่ทรายกำจัดลูกน้ำ (ทรายทีมีฟอส) ในภาชนะขังน้ำเป็นวิธีการกำจัดลูกน้ำยุงลายที่ถูกต้องและมีประสิทธิภาพ เพราะทรายทีมีฟอสมีฤทธิ์ในการฆ่าลูกน้ำยุงลายโดยเฉพาะ มีความปลอดภัยต่อมนุษย์เมื่อใช้ในปริมาณที่เหมาะสม และสามารถออกฤทธิ์ได้นานถึง 3 เดือน

ปวดท้องอย่างรุนแรงไม่ใช่อาการสำคัญของโรคหลอดเลือดสมอง แต่เป็นอาการที่อาจพบในภาวะอื่น เช่น ไส้ติ่งอักเสบ ลำไส้อุดตัน ตับอ่อนอักเสบ ส่วนอาการพูดไม่ชัด แขนขาอ่อนแรงครึ่งซีก และปากเบี้ยว เป็นอาการสำคัญของโรคหลอดเลือดสมองที่ต้องรีบนำส่งโรงพยาบาลทันที

ดัชนีมวลกาย (BMI) ในช่วง 18.5-22.9 กก./ม.² ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับคนไทย ตามเกณฑ์ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งแตกต่างจากเกณฑ์ขององค์การอนามัยโลกที่กำหนดให้ BMI ปกติอยู่ที่ 18.5-24.9 กก./ม.² เนื่องจากโครงสร้างร่างกายของคนเอเชียมีความแตกต่างจากชาวตะวันตก

การใช้แผ่นภาพสัญลักษณ์ E (Snellen’s E chart) เป็นวิธีตรวจคัดกรองสายตาเบื้องต้นที่เหมาะสมสำหรับเด็กก่อนวัยเรียน เนื่องจากเด็กไม่จำเป็นต้องรู้จักตัวอักษรหรือตัวเลข เพียงแค่บอกทิศทางของตัว E (บน ล่าง ซ้าย ขวา) ทำให้สามารถประเมินความสามารถในการมองเห็นได้แม้ในเด็กเล็ก

อาการใจสั่น เหงื่อออกมาก หิวบ่อย เป็นอาการแสดงของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) ซึ่งพบได้ในผู้ป่วยเบาหวานที่ได้รับยาลดน้ำตาลมากเกินไป อดอาหาร หรือออกกำลังกายมากผิดปกติ เนื่องจากสมองขาดกลูโคสทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนอะดรีนาลีนเพื่อกระตุ้นการสลายไกลโคเจน

การควบคุมอาหารที่มีรสเค็ม เป็นแนวทางการปฏิบัติตัวที่ถูกต้องสำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง เพราะโซเดียมในเกลือจะไปเพิ่มปริมาณน้ำในร่างกาย ทำให้เลือดมีปริมาณมากขึ้น เกิดแรงดันในหลอดเลือดสูงขึ้น การลดอาหารเค็มจึงช่วยควบคุมระดับความดันโลหิตได้

การตั้งครรภ์ในมารดาอายุน้อยกว่า 18 ปีถือเป็นการตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูง เนื่องจากร่างกายยังไม่พัฒนาเต็มที่ มีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนทั้งกับมารดาและทารก เช่น การคลอดก่อนกำหนด ทารกน้ำหนักน้อย ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ และการคลอดยาก นอกจากนี้ยังมีประเด็นด้านความพร้อมทางจิตใจและสังคมที่อาจส่งผลต่อการดูแลครรภ์และทารก

วัคซีนป้องกันโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูม (MMR) เป็นวัคซีนที่กำหนดให้เด็กไทยได้รับเมื่ออายุ 9-12 เดือน ตามแผนการให้วัคซีนพื้นฐานของกระทรวงสาธารณสุข เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันโรคในช่วงที่ภูมิคุ้มกันที่ได้รับจากมารดาเริ่มลดลง ส่วนวัคซีน BCG ให้แรกเกิด วัคซีน HB ให้แรกเกิด 1-2 เดือน และ 6 เดือน และวัคซีน DTwP-HB-Hib ให้เมื่ออายุ 2, 4, 6 เดือน

เป้าหมายหลักของการดำเนินงานอนามัยสิ่งแวดล้อมในชุมชน คือการลดปัจจัยเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อมที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ เพื่อป้องกันการเกิดโรคและสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี ไม่ใช่การรักษาผู้ป่วยที่เกิดจากมลพิษ การฟื้นฟูสภาพแวดล้อมที่เสื่อมโทรม หรือการสร้างรายได้จากการจัดการขยะ

การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี Pap smear ควรตรวจในหญิงอายุ 30-60 ปี เนื่องจากเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งปากมดลูกสูง และมีโอกาสตรวจพบความผิดปกติก่อนเป็นมะเร็ง (precancerous lesion) ได้ ตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสุขที่กำหนดให้หญิงไทยอายุ 30-60 ปี ควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทุก 5 ปี

การจัดหาเครื่องมือแพทย์ราคาแพงให้ชุมชนไม่ใช่องค์ประกอบของการจัดบริการสาธารณสุขมูลฐาน เพราะสาธารณสุขมูลฐานเน้นการใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม เรียบง่าย คุ้มค่า และชุมชนสามารถจัดการได้เอง ส่วนข้ออื่นเป็นองค์ประกอบที่ถูกต้องของการจัดบริการสาธารณสุขมูลฐาน

อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) คือบุคคลที่ได้รับการอบรมตามหลักสูตรที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนด เพื่อทำหน้าที่เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรมสุขภาพ (Change agent) สื่อสารข้อมูลสาธารณสุข และเป็นผู้ให้บริการสาธารณสุขในชุมชน โดยไม่ใช่พยาบาลวิชาชีพ เจ้าหน้าที่สาธารณสุข หรือแพทย์ประจำหมู่บ้าน

น้ำประปาที่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพเป็นแหล่งน้ำดื่มที่มีคุณภาพดีที่สุดสำหรับการบริโภคในชุมชน เพราะผ่านกระบวนการปรับปรุงคุณภาพน้ำหลายขั้นตอน ได้แก่ การตกตะกอน การกรอง และการฆ่าเชื้อโรคด้วยคลอรีน ทำให้น้ำมีความสะอาดปลอดภัย มีการควบคุมคุณภาพตามมาตรฐาน และมีการตรวจสอบคุณภาพอย่างสม่ำเสมอ

รพ.สต. เป็นหน่วยบริการปฐมภูมิที่มีหน้าที่หลักในการให้บริการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค รักษาพยาบาลเบื้องต้น และฟื้นฟูสมรรถภาพ ซึ่งการคัดกรองและติดตามผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชนเป็นบทบาทสำคัญของ รพ.สต. ไม่ใช่การผ่าตัดใหญ่ การรักษาโรคซับซ้อน หรือการดูแลผู้ป่วยวิกฤติ

อัตราการเกิดโรคและการตายเป็นตัวชี้วัดสุขภาพหลักที่สำคัญที่สุดในระดับอำเภอ เพราะสะท้อนถึงสถานะสุขภาพของประชาชนโดยตรง สามารถนำมาวิเคราะห์แนวโน้มปัญหาสุขภาพ ความรุนแรงของโรค และประสิทธิภาพของระบบบริการสาธารณสุขในพื้นที่

วัตถุประสงค์หลักของกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่ คือการส่งเสริมให้ประชาชนในท้องถิ่นสามารถเข้าถึงบริการสาธารณสุขได้อย่างทั่วถึง โดยเฉพาะกลุ่มประชาชนที่มีปัญหาในการเข้าถึงบริการ ผ่านการจัดบริการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค ฟื้นฟูสมรรถภาพ และการรักษาพยาบาลระดับปฐมภูมิ

ตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสุข กลุ่มเป้าหมายที่ควรได้รับการคัดกรองโรคเบาหวานเป็นประจำ คือประชาชนอายุ 35 ปีขึ้นไป เนื่องจากมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานสูงขึ้นตามอายุที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น มีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวาน อ้วน ความดันโลหิตสูง เป็นต้น

การให้วัคซีนป้องกันโรคอุจจาระร่วงทุกชนิดไม่ใช่แนวทางในการควบคุมโรคอุจจาระร่วงในชุมชน เนื่องจากปัจจุบันมีวัคซีนเพียงบางชนิดเท่านั้นที่ใช้ป้องกันโรคอุจจาระร่วงได้ เช่น วัคซีนโรตา แต่โรคอุจจาระร่วงมีสาเหตุจากเชื้อหลายชนิด ทั้งไวรัส แบคทีเรีย และปรสิต ไม่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีนเพียงชนิดเดียว

การใช้น้ำหนักตามเกณฑ์ส่วนสูงเป็นดัชนีที่บ่งชี้ภาวะโภชนาการปัจจุบันในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีได้ดีที่สุด เพราะสามารถบอกได้ว่าเด็กมีน้ำหนักเหมาะสมกับความสูงหรือไม่ ช่วยประเมินภาวะผอม อ้วน หรือสมส่วน ในขณะที่น้ำหนักตามเกณฑ์อายุอาจได้รับผลกระทบจากส่วนสูง เช่น เด็กตัวเตี้ยแต่อ้วนอาจมีน้ำหนักปกติตามเกณฑ์อายุ

ปัจจัยด้านพฤติกรรม (Behavioral factors) ในทางระบาดวิทยา หมายถึง การกระทำหรือนิสัยของบุคคลที่ส่งผลต่อการเกิดโรค เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ พฤติกรรมการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย พฤติกรรมทางเพศ เป็นต้น ซึ่งเป็นปัจจัยที่สามารถปรับเปลี่ยนได้

Breteau Index (BI) คือจำนวนภาชนะที่พบลูกน้ำยุงลายต่อ 100 หลังคาเรือนที่สำรวจ เป็นดัชนีที่ใช้วัดความชุกของลูกน้ำยุงลายในพื้นที่ นิยมใช้ในการเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก เป็นวิธีที่ให้ข้อมูลได้ดีที่สุดเมื่อเทียบกับ HI และ CI

โรคไข้เลือดออกเกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี่ (Dengue virus) ซึ่งมี 4 สายพันธุ์ (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) และติดต่อโดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรค ไม่ได้เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ปรสิต หรือการรับประทานอาหารปนเปื้อน

การส่งเสริมการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับวัยเป็นวิธีการส่งเสริมสุขภาพที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ เพราะช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ลดความเสี่ยงการหกล้ม ป้องกันโรคกระดูกพรุน และช่วยให้ระบบหัวใจและหลอดเลือดทำงานได้ดีขึ้น

การสอบสวนโรคเป็นการสืบค้นทางระบาดวิทยาเพื่อหาความเชื่อมโยงของการเกิดโรค โดยใช้วิธีการเก็บข้อมูลจากผู้ป่วย ญาติ และผู้เกี่ยวข้องในชุมชน เพื่อหาแหล่งโรค ปัจจัยเสี่ยง และวิธีการแพร่กระจายของโรค

โรคภูมิแพ้ไม่ได้เกิดจากเชื้อโรคและไม่สามารถติดต่อจากคนสู่คนได้ จึงไม่จัดเป็นโรคติดต่อที่ต้องรายงาน ส่วนวัณโรค ไข้เลือดออก และโรคหัด เป็นโรคติดต่อที่ต้องรายงานตามพระราชบัญญัติโรคติดต่อ พ.ศ. 2558

โรคไข้หวัดใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัส Influenza ซึ่งแพร่กระจายผ่านละอองฝอยในอากาศจากการไอ จาม และติดต่อทางระบบทางเดินหายใจ ส่วนอหิวาตกโรคเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Vibrio cholerae บิดเกิดจากเชื้อแบคทีเรียหรืออมีบา และโรคฉี่หนูเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Leptospira

การส่งเสริมการออกกำลังกายที่เหมาะสม โภชนาการที่ดี และการคัดกรองโรคประจำตัวต่างๆ เป็นเรื่องสำคัญในการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ เพื่อชะลอความเสื่อมของร่างกาย ป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และค้นพบโรคแต่เนิ่นๆ เพื่อให้การรักษาทันท่วงที

การสร้างความร่วมมือระหว่างโรงเรียน ผู้ปกครอง และหน่วยงานสาธารณสุขในพื้นที่ เป็นแนวทางที่มีประสิทธิภาพ เพราะการดูแลสุขภาพนักเรียนต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งที่โรงเรียนและที่บ้าน รวมถึงการสนับสนุนจากหน่วยงานสาธารณสุข

จัดตั้งทีมเฝ้าระวังโรค เตรียมวัสดุอุปกรณ์ป้องกัน และให้ความรู้แก่ประชาชน เป็นการเตรียมพร้อมที่ครอบคลุม เพราะจะช่วยให้ตรวจจับการระบาดได้เร็ว มีอุปกรณ์ป้องกันที่เพียงพอ และประชาชนมีความรู้ในการป้องกันตนเอง

บรรจุศพในถุงศพที่ปิดมิดชิด ป้องกันการรั่วซึม และห้ามเปิดถุงศพโดยเด็ดขาด เป็นแนวทางที่ถูกต้อง เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค และป้องกันการติดเชื้อของผู้สัมผัสศพ โดยเฉพาะในโรคติดต่ออันตรายที่มีการแพร่ระบาดรุนแรง

การส่งเสริมสัมพันธภาพในครอบครัว การสร้างเครือข่ายทางสังคม และการพัฒนาทักษะการจัดการความเครียด เป็นแนวทางที่ครอบคลุมในการสร้างเสริมสุขภาพจิตในชุมชน เพราะสุขภาพจิตเกี่ยวข้องกับปัจจัยทั้งระดับบุคคล ครอบครัว และสังคม

สร้างความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมสุขภาพที่ดีตั้งแต่วัยเด็ก เป็นประโยชน์สำคัญของโปรแกรมสุขศึกษาในโรงเรียน เพราะการปลูกฝังตั้งแต่เด็กจะทำให้เกิดพฤติกรรมสุขภาพที่ดีและยั่งยืน ส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาว และลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเรื้อรังในอนาคต

การควบคุมอาหาร การออกกำลังกายสม่ำเสมอ และการรับประทานยาต่อเนื่อง เป็นเรื่องสำคัญในการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน ซึ่งจะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี

การใช้ถุงยางอนามัยอย่างถูกวิธีทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการติดเชื้อ HIV ผ่านทางเพศสัมพันธ์ ซึ่งเป็นช่องทางการติดเชื้อที่พบมากที่สุด ถุงยางอนามัยสามารถป้องกันการสัมผัสสารคัดหลั่งโดยตรงระหว่างคู่นอน

ล้างแผลด้วยน้ำสะอาดและสบู่ ห้ามเลือด กดแผลด้วยผ้าสะอาด ทาด้วยยาฆ่าเชื้อ และปิดแผลด้วยผ้าพันแผลที่สะอาด เป็นการปฐมพยาบาลที่ถูกต้อง เพื่อป้องกันการติดเชื้อและช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น

การให้ความรู้เรื่องเพศศึกษาและทักษะชีวิต ส่งเสริมการเข้าถึงบริการคุมกำเนิดที่เหมาะสม เป็นแนวทางที่ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพ เพราะวัยรุ่นต้องมีทั้งความรู้ ทักษะในการตัดสินใจ การปฏิเสธ และมีบริการสุขภาพที่เป็นมิตรและเข้าถึงได้

โรคพิษจากสารกำจัดศัตรูพืชเป็นโรคจากการประกอบอาชีพที่พบบ่อยในเกษตรกรไทย เนื่องจากมีการใช้สารเคมีทางการเกษตรอย่างแพร่หลาย และมักไม่มีการป้องกันตนเองอย่างเหมาะสม ทำให้เกิดการสัมผัสสารเคมีทั้งทางผิวหนัง การหายใจ และการรับประทาน

แยกทิ้งจากขยะทั่วไปและนำส่งจุดรวบรวมขยะอันตรายของชุมชน เพื่อส่งไปกำจัดอย่างถูกวิธี เป็นแนวทางที่ถูกต้อง เพราะขยะอันตราย เช่น ถ่านไฟฉาย หลอดไฟ กระป๋องสเปรย์ เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ต้องได้รับการกำจัดด้วยวิธีเฉพาะ

ควรตรวจวัดความดันโลหิตในประชาชนอายุ 35 ปีขึ้นไปปีละครั้ง โดยเฉพาะผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น มีภาวะอ้วน มีประวัติครอบครัวเป็นความดันโลหิตสูง ผู้ที่มีความดันโลหิตสูงกว่าเกณฑ์ปกติควรได้รับการตรวจยืนยันและส่งต่อเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษา

การให้ความรู้ สร้างความตระหนัก และจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ เป็นแนวทางที่ครอบคลุมในการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพที่ดี เพราะการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมต้องอาศัยทั้งความรู้ ทัศนคติ และสภาพแวดล้อมที่สนับสนุน

ควรพิจารณาจากความตระหนักถึงปัญหาสุขภาพ การมีผู้นำชุมชนที่เข้มแข็ง มีทรัพยากรและเครือข่ายในพื้นที่ และประชาชนมีส่วนร่วม ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่จะทำให้การพัฒนางานสาธารณสุขในชุมชนประสบความสำเร็จและยั่งยืน

การมุ่งเน้นผู้รับบริการเป็นศูนย์กลาง ใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ในการพัฒนา ทำงานเป็นทีมสหวิชาชีพ และมีการประเมินผลการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง เป็นแนวทางสำคัญในการพัฒนาระบบบริการสุขภาพให้มีคุณภาพ ตอบสนองความต้องการของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การป้องกันอันตรายและการเกิดโรคจากการทำงาน โดยการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย ลดความเสี่ยง และให้ความรู้แก่ผู้ปฏิบัติงาน เป็นหลักการสำคัญของความปลอดภัยและอาชีวอนามัย มุ่งเน้นการส่งเสริม ป้องกัน และคุ้มครองสุขภาพของผู้ประกอบอาชีพทุกสาขา

การรับฟังอย่างตั้งใจ ให้ผู้ป่วยได้ระบายความรู้สึก แล้วสอนเทคนิคการผ่อนคลายความเครียด เป็นแนวทางที่เหมาะสม เพราะการรับฟังจะช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกได้รับความเข้าใจและไว้วางใจ ส่วนเทคนิคการผ่อนคลายจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถจัดการกับความเครียดได้ด้วยตนเอง

JHCIS (Java Health Center Information System) เป็นโปรแกรมสำหรับสถานบริการสาธารณสุขระดับปฐมภูมิ ใช้จัดการข้อมูลบริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ครอบคลุมการบันทึกข้อมูลประชากร การให้บริการผู้ป่วย การส่งเสริมสุขภาพ การควบคุมโรค และการรายงานต่างๆ

ระบบสารสนเทศช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการจัดเก็บและเข้าถึงข้อมูลสุขภาพของประชาชน ช่วยในการวิเคราะห์สถานการณ์สุขภาพในพื้นที่ วางแผนงานสาธารณสุข ติดตามประเมินผลการดำเนินงาน และช่วยในการตัดสินใจเชิงนโยบายด้านสุขภาพ

การกักกันผู้ป่วยโดยไม่ต้องแจ้งเจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อไม่ใช่บทบาทของเจ้าพนักงานสาธารณสุข เนื่องจากการกักกันผู้ป่วยเป็นมาตรการที่มีผลกระทบต่อสิทธิเสรีภาพของบุคคล ต้องดำเนินการตามขั้นตอนที่กฎหมายกำหนด และต้องได้รับอนุมัติจากเจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อ

การปรับวิธีการสื่อสารให้เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมายเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการให้สุขศึกษาที่มีประสิทธิภาพ เพราะการสื่อสารที่เข้าใจง่าย เหมาะสมกับวัย การศึกษา วัฒนธรรม และความเชื่อของกลุ่มเป้าหมาย จะทำให้เกิดความเข้าใจและนำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพได้

การให้ชุมชนร่วมค้นหาและวิเคราะห์ปัญหาสุขภาพของตนเองควรเป็นจุดเริ่มต้นของการมีส่วนร่วม เพราะเมื่อชุมชนตระหนักถึงปัญหาของตนเอง จะเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของปัญหา นำไปสู่ความต้องการที่จะมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหานั้นๆ อย่างจริงจัง

มาตรฐาน 5ส ประกอบด้วย สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะ และสร้างนิสัย เป็นหลักการพื้นฐานในการจัดการสภาพแวดล้อมการทำงานให้เป็นระเบียบ สะอาด และปลอดภัย ซึ่งช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน ลดความสูญเสีย และสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีต่อสุขภาพ

การดูแลสุขภาพแบบองค์รวมให้แก่สมาชิกทุกคนในครอบครัวอย่างต่อเนื่อง เป็นความหมายของเวชปฏิบัติครอบครัว ซึ่งเน้นการดูแลทั้งร่างกาย จิตใจ และสังคม โดยคำนึงถึงบริบทของครอบครัว ชุมชน และสิ่งแวดล้อม มีความต่อเนื่องในการดูแลตั้งแต่เกิดจนเสียชีวิต

โรคอหิวาตกโรคเป็นโรคติดต่ออันตรายที่ต้องรายงานโดยด่วนที่สุด เนื่องจากสามารถแพร่ระบาดได้อย่างรวดเร็ว มีอัตราป่วยและอัตราตายสูงหากไม่ได้รับการควบคุมทันท่วงที การรายงานโดยเร็วจะช่วยให้สามารถดำเนินมาตรการควบคุมโรคได้อย่างทันท่วงที

การเยี่ยมบ้านช่วยให้เข้าใจปัญหาสุขภาพในบริบทที่แท้จริงของผู้ป่วยและครอบครัว ทำให้สามารถวางแผนการดูแลได้สอดคล้องกับวิถีชีวิตและสิ่งแวดล้อม เสริมสร้างความสัมพันธ์และความไว้วางใจ ค้นหาปัญหาที่ซ่อนเร้น และเปิดโอกาสให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพ

การรักษาโรคซับซ้อนโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางไม่ใช่องค์ประกอบของระบบสุขภาพปฐมภูมิ แต่เป็นลักษณะของการบริการระดับทุติยภูมิหรือตติยภูมิ ระบบสุขภาพปฐมภูมิเน้นการดูแลสุขภาพใกล้บ้านใกล้ใจ การส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค และการรักษาโรคเบื้องต้น

รับประทานยาให้ครบตามแพทย์สั่ง แม้อาการจะดีขึ้นแล้ว เป็นวิธีที่ถูกต้อง เพราะการหยุดยาก่อนกำหนดอาจทำให้เชื้อแบคทีเรียที่ยังหลงเหลืออยู่เกิดการดื้อยาได้ ซึ่งจะทำให้การรักษาครั้งต่อไปยากขึ้น และอาจเกิดการแพร่กระจายของเชื้อดื้อยาในชุมชน

ควรเริ่มตรวจคัดกรองเมื่ออายุ 35 ปีขึ้นไป โดยเฉพาะผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น มีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวาน มีภาวะอ้วน หรือมีความดันโลหิตสูง เพื่อค้นหาผู้ป่วยในระยะแรกและให้การรักษาที่เหมาะสม ป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

การเปลี่ยนแปลงของร่างกายตามวัยที่มีผลต่อการรับประทานอาหารและการใช้พลังงาน เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึงในการประเมินภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุ เช่น การสูญเสียมวลกล้ามเนื้อ ฟันไม่ดี ปัญหาการเคี้ยวและกลืน การเปลี่ยนแปลงของระบบประสาทรับรส และโรคเรื้อรังที่มีผลต่อการบริโภคอาหาร

โรคหัวใจและหลอดเลือดเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับหนึ่งของคนไทยในปัจจุบัน โดยเฉพาะโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) และโรคหัวใจขาดเลือด ซึ่งมักเกิดจากพฤติกรรมเสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่ การรับประทานอาหารไม่เหมาะสม ขาดการออกกำลังกาย และความเครียด

การประเมินความเสี่ยงต้องพิจารณาจากอายุ เพศ ประวัติครอบครัว ระดับความดันโลหิต ระดับไขมันในเลือด ประวัติการสูบบุหรี่ และการเป็นเบาหวาน ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงหลักของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด การประเมินแบบองค์รวมจะช่วยวางแผนการป้องกันได้อย่างเหมาะสม

น้ำหนักตามเกณฑ์อายุเป็นตัวบ่งชี้ที่ดีที่สุดในการประเมินภาวะโภชนาการในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี เพราะสามารถสะท้อนการเปลี่ยนแปลงระยะสั้นของภาวะโภชนาการได้ดี เป็นวิธีที่ทำได้ง่าย อุปกรณ์ราคาไม่แพง และเป็นตัวชี้วัดที่ไวต่อการเปลี่ยนแปลง

อายุ 9-12 เดือน และกระตุ้นซ้ำเมื่ออายุ 2 ปีครึ่ง เป็นกำหนดการให้วัคซีน MMR ตามแผนการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศไทย เพื่อป้องกันโรคหัด คางทูม และหัดเยอรมัน ซึ่งอาจมีภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้

แยกขยะติดเชื้อใส่ถุงแดงและนำส่งสถานพยาบาลเพื่อกำจัดอย่างถูกวิธี เป็นแนวทางที่ถูกต้อง เพราะขยะติดเชื้อในชุมชน เช่น จากการทำแผล การฉีดอินซูลิน หรือจากผู้ป่วยติดเชื้อ ต้องได้รับการกำจัดด้วยกระบวนการเฉพาะเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค

การตรวจหาเลือดแฝงในอุจจาระเป็นวิธีการคัดกรองเบื้องต้นสำหรับมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่ทำได้ง่ายและมีค่าใช้จ่ายไม่สูง สามารถตรวจพบเลือดที่อาจเกิดจากรอยโรคในลำไส้ใหญ่ แม้จะมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ผู้ที่มีผลตรวจผิดปกติควรได้รับการส่งต่อเพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม

การฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ประจำปีเป็นวิธีการป้องกันที่มีประสิทธิภาพที่สุด เนื่องจากเชื้อไข้หวัดใหญ่มีการกลายพันธุ์ทุกปี วัคซีนจะถูกพัฒนาให้ครอบคลุมสายพันธุ์ที่คาดว่าจะระบาดในแต่ละปี ช่วยลดความรุนแรงของโรคและป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้

การตรวจสอบคุณภาพสินค้าและบริการด้านสุขภาพในชุมชนเป็นบทบาทสำคัญของเจ้าพนักงานสาธารณสุขในการคุ้มครองผู้บริโภค ทั้งด้านอาหาร ยา ผลิตภัณฑ์สุขภาพ และสถานบริการสุขภาพ เพื่อให้ประชาชนได้รับความปลอดภัยจากการบริโภคสินค้าและบริการ

ประชาชนสุขภาพดี เจ้าหน้าที่มีความสุข ระบบสุขภาพยั่งยืน เป็นเป้าหมายหลักของแผนพัฒนาสาธารณสุขแห่งชาติฉบับปัจจุบัน เน้นการพัฒนาระบบสุขภาพแบบบูรณาการ ครอบคลุมทั้งการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค รักษา และฟื้นฟู โดยมีประชาชนเป็นศูนย์กลาง

ความพร้อมของสถานพยาบาลไม่ใช่องค์ประกอบของสามเหลี่ยมระบาดวิทยา ซึ่งประกอบด้วย คน (Host) เชื้อโรค (Agent) และสิ่งแวดล้อม (Environment) เท่านั้น สามเหลี่ยมระบาดวิทยาใช้อธิบายการเกิดโรคและการแพร่กระจายของโรคในชุมชน

การสั่งให้ปรับปรุงสถานประกอบการที่มีสภาพไม่ถูกสุขลักษณะเป็นอำนาจตาม พ.ร.บ.การสาธารณสุข ที่ให้เจ้าพนักงานสาธารณสุขสามารถสั่งการได้ เพื่อแก้ไขหรือระงับเหตุรำคาญหรือภาวะที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพของประชาชน

การล้างมือที่ถูกต้องต้องใช้เวลาอย่างน้อย 20 วินาที ตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกและกรมอนามัย เพื่อให้สามารถขจัดเชื้อโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้สบู่ฟอกให้ทั่วทุกซอกทุกมุมของมือ นิ้วมือ ซอกนิ้ว และข้อมือ

ท้องเสียอย่างรุนแรง อุจจาระเป็นน้ำคล้ายน้ำซาวข้าว เป็นอาการเฉพาะของโรคอหิวาตกโรค ซึ่งเกิดจากเชื้อ Vibrio cholerae ผู้ป่วยจะถ่ายเป็นน้ำจำนวนมาก ทำให้เกิดการสูญเสียน้ำและเกลือแร่อย่างรวดเร็ว อาจนำไปสู่ภาวะช็อคและเสียชีวิตได้ถ้าไม่ได้รับการรักษาทันเวลา

การปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหารและการออกกำลังกายเป็นหลักการสำคัญในการแก้ไขปัญหาเด็กอ้วน โดยส่งเสริมให้เด็กบริโภคอาหารที่มีประโยชน์ ลดอาหารหวาน มัน เค็ม และส่งเสริมการมีกิจกรรมทางกายอย่างสม่ำเสมอ รวมถึงการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน

การกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย เช่น ภาชนะที่มีน้ำขัง เป็นวิธีการป้องกันโรคไข้เลือดออกที่มีประสิทธิภาพที่สุด เพราะเป็นการกำจัดที่ต้นเหตุ ตัดวงจรการเพิ่มจำนวนของพาหะนำโรค ช่วยลดความชุกของยุงลายในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ควรบริโภคผักวันละ 4-6 ทัพพี และผลไม้วันละ 3-5 ส่วน ตามคำแนะนำของธงโภชนาการ เพื่อให้ได้รับวิตามิน เกลือแร่ และใยอาหารที่เพียงพอ ซึ่งจะช่วยป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรังต่างๆ เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน มะเร็งบางชนิด และโรคอ้วน

พันธุกรรม การรับประทานอาหารเค็ม และความเครียด เป็นสาเหตุสำคัญของโรคความดันโลหิตสูง โดยเฉพาะการรับประทานอาหารที่มีโซเดียมสูงเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดโรคความดันโลหิตสูงในประชากรทั่วไป

การแปรงฟันวันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน ใช้ไหมขัดฟันทุกวัน และพบทันตแพทย์ตรวจสุขภาพช่องปากปีละ 2 ครั้ง เป็นการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง ซึ่งจะช่วยป้องกันโรคฟันผุ เหงือกอักเสบ และโรคในช่องปากอื่นๆ

การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเองควรทำหลังมีประจำเดือน 7-10 วัน เพราะในช่วงนี้เต้านมจะไม่คัดหรือบวมจากฮอร์โมน ทำให้คลำพบความผิดปกติได้ง่ายกว่า สำหรับผู้ที่หมดประจำเดือนแล้วควรตรวจในวันเดียวกันของทุกเดือน

ให้นอนราบและยกขาสูง แล้วห่มผ้าให้อบอุ่น เป็นการปฐมพยาบาลที่ถูกต้องสำหรับผู้ที่มีอาการช็อคจากการเสียเลือด เพราะการนอนราบและยกขาสูงจะช่วยให้เลือดไหลกลับสู่หัวใจและสมองได้ดีขึ้น และการห่มผ้าจะช่วยรักษาอุณหภูมิร่างกาย

วัคซีนบาดทะยักและคอตีบเป็นวัคซีนที่ผู้ใหญ่ควรได้รับการฉีดกระตุ้นทุก 10 ปี เพื่อรักษาระดับภูมิคุ้มกันให้เพียงพอต่อการป้องกันโรค โดยเฉพาะบาดทะยักที่อาจเกิดจากการบาดเจ็บหรือมีบาดแผล

อาหารหมู่ที่ 1 โปรตีน (เนื้อสัตว์ ไข่ นม ถั่ว) หมู่ที่ 2 คาร์โบไฮเดรต (ข้าว แป้ง น้ำตาล) หมู่ที่ 3 ผัก หมู่ที่ 4 ผลไม้ และหมู่ที่ 5 ไขมัน (น้ำมัน เนย) การบริโภคให้ครบทั้ง 5 หมู่จะช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วนตามที่ร่างกายต้องการ

การล้างแผลด้วยน้ำและสบู่ทันที แล้วรีบไปพบแพทย์เพื่อรับวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า เป็นวิธีที่ถูกต้องที่สุด เพราะการล้างแผลจะช่วยลดปริมาณเชื้อไวรัสที่บริเวณแผล และการได้รับวัคซีนทันเวลาจะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดโรคพิษสุนัขบ้าซึ่งมีอัตราการเสียชีวิต 100%

ตาลึก ปากแห้ง ผิวหนังเมื่อบีบแล้วคืนตัวช้า เป็นอาการสำคัญของภาวะขาดน้ำรุนแรง ซึ่งต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน เพราะอาจนำไปสู่ภาวะช็อคและเสียชีวิตได้ โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่มีการสูญเสียน้ำและเกลือแร่จากการท้องร่วงรุนแรง

การใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพที่สุดในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เพราะเป็นวิธีที่ป้องกันการสัมผัสสารคัดหลั่งโดยตรงระหว่างคู่นอน สามารถป้องกันได้ทั้งการติดเชื้อ HIV และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ

น้ำดื่มที่ปลอดภัยต้องใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ไม่มีสารแขวนลอย ต้องผ่านการฆ่าเชื้อโรค มีค่า pH ระหว่าง 6.5-8.5 และต้องไม่มีเชื้อโรคที่ทำให้เกิดโรคระบบทางเดินอาหาร โดยเฉพาะต้องไม่พบเชื้อโคลิฟอร์มแบคทีเรีย

อาการปากเบี้ยว แขนขาอ่อนแรงข้างใดข้างหนึ่ง และพูดไม่ชัดเป็นอาการสำคัญของโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งต้องได้รับการช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน เพราะสมองขาดเลือดทุกนาทีจะทำให้เซลล์สมองตายเพิ่มขึ้น การรักษาที่รวดเร็วจะช่วยลดความพิการและเพิ่มโอกาสในการฟื้นฟู